Zhenya en haar familie woonden al hun hele leven in een stad in het zuiden van Oekraïne. Ze is ooit begonnen met werken als kok in een sportschool en is al 30 jaar in dat vak werkzaam. Ze hadden een goed leven en waren tevreden. Maar toen kwam die dag waarop hun leven op zijn kop werd gezet. Hun woonplaats werd bezet en dat duurde negen maanden.
De Oekraïense Zhenya (51) is blij dat ze met haar gezin eindelijk een eigen plek heeft gevonden in de stad Chmelnytskyi.
Veranderd in een spookstad
Zhenya weet nog goed hoe het was, hoe ze in angst en onzekerheid zaten: “Het was verschrikkelijk. ’s Nachts reden er legervoertuigen door de straat. Ze schenen met lampen om te kijken wie er nog in de stad was. We verstopten ons omdat we niet wisten waar ze naar op zoek waren of waarom. Eén van de buren zag hoe ze een man meenamen. We weten nog steeds niet waar ze hem naartoe hebben gebracht en wat er met hem gebeurd is. Zulke dingen gebeurden vaker,” vertelt Zhenya. Hun stad veranderde langzaam in een spookstad. Winkels bleven dicht en de mensen gingen onderling spullen verhandelen om te overleven. Na een tijdje namen ze de beslissing om te vertrekken.
Raketinslagen
Zhenya herinnert zich een bijzonder angstig moment toen er vlakbij een raket insloeg bij een apotheek: “Het leek alsof onze keuken helemaal was verdwenen. Er was een oorverdovend geluid en de buren stonden allemaal doodsbang op de gang. Een paar minuten later was er een nog hardere knal toen er nog dichterbij een raket insloeg bij de bakkerij. Dat gaf de doorslag, toen wisten we zeker dat we daar weg moesten.”
We blijven samen als familie
Zhenya’s moeder Alla woonde verderop in de stad. Zhenya wilde naar haar toe en inkopen doen. Met moeite kon ze haar moeder overhalen om ook te vluchten. Haar alleen achterlaten was geen optie. Ze waren vastbesloten om als familie bij elkaar te blijven.
Zhenya met haar moeder Alla op de bank in hun appartement.
Overhalen om te vluchten
“Mijn moeder woonde in een andere wijk. We wilden naar haar toe en nog wat boodschappen doen. Het was lastig om mijn moeder over te halen om de stad te verlaten. Ze wilde eigenlijk niet vanwege haar leeftijd en omdat ze niet zo mobiel is. Ook vond ze het moeilijk om haar huis en alle dierbare herinneringen achter te laten. Maar het ging om de veiligheid van ons allemaal, zeker ook van ons kind. Uiteindelijk konden we mijn moeder overhalen om met ons mee te gaan, zodat ze niet alleen zou zijn,” vertelt Zhenya.
Vluchten met de trein
Ze gingen hun spullen pakken, maar konden maar heel weinig meenemen. Alles moest heel snel, zodat ze de trein naar het westen van Oekraïne konden halen. Toen ze instapten, hadden ze geen idee van wat ze te wachten stond. De trein zat vol, sommigen mensen hadden hun huisdieren meegenomen. Ook Zhenya en haar gezin hadden hun kat bij zich. Maar de reis was te zwaar voor het dier, hij overleefde het niet.
“We zaten in de trein, maar we hadden geen idee waar we naar toe zouden gaan. Alles wat we wilden, was weg uit die ellende. We waren op zoek naar veiligheid voor ons allemaal,” zegt Zhenya.
Paniek en stress
Toen ze in het westen van Oekraïne aangekomen waren, werden ze in groepen verdeeld. Ze kregen een beetje geld en gingen naar een opvangcentrum. Daar hadden ze weinig comfort, maar ze werden hartelijk ontvangen door behulpzame mensen. Zhenya was erg bang dat ze als familie uit elkaar gehaald zouden worden. Ze vertelt over de paniek en stress: “We werden opgevangen in een kleuterschool. Toen we daar aankwamen, kreeg ik een paniekaanval. Ik heb toen zo lang gehuild, want de mannen en de vrouwen moesten naar aparte ruimtes en ik wilde niet dat onze familie uit elkaar gehaald werd. Het was vreselijk daar, maar de mensen die ons opvingen waren heel aardig en probeerden ons zo goed mogelijk te helpen. Daar zijn we vier maanden gebleven.”
Hoopvol telefoontje
Op een dag werd de man van Zhenya gebeld door iemand van Medair. Zhenya kreeg een klein beetje hoop. “Mijn man belde me om te zeggen dat er mensen van Medair waren gekomen. Hij zei: ‘Zhenya, volgens mij zijn het goede mensen.’ Ik had er een goed gevoel bij en geloofde dat ze ons echt zouden helpen. Ik dacht: ‘Eindelijk hebben we weer wat hoop in ons leven.’ Ik wilde zo graag dat het beter zou gaan met ons gezin.”
Op zoek naar werk
Ze vertelt verder: “Mijn man en ik namen contact op met de Medair-medewerkers. Zij gaven ons alle informatie over het programma voor hulp bij het vinden van onderdak. We moesten zelf ook actief op zoek gaan naar onderkomens. Ze hebben mijn man aangemoedigd om op zoek te gaan naar een nieuwe baan. We vroegen bij mensen in de buurt of ze ergens woonruimte voor ons wisten en mijn man ging op zoek naar werk. Maar we konden niks vinden. Maar toen dacht ik: ‘Waarom blijven we op deze plek, we kunnen toch ook naar de stad verhuizen?’ We begonnen online te zoeken, en wonder boven wonder vond mijn man werk in de stad.”
Begeleiding bij verhuizing
Medair kon Zhenya en haar gezin ondersteunen bij deze veranderingen. Ze kregen begeleiding bij het vinden van een geschikte woonruimte in de stad en bij de verhuizing. Het gezin vond een nieuw appartement in de stad en Zhenya’s man vond daar een baan. Binnen een week waren ze verhuisd. Hun dankbaarheid voor de hulp van Medair steken ze niet onder stoelen of banken.
Zhenya en Alla samen met Medair-medewerkers.
Nieuwe moed
“Het was zo goed voor ons om weer een eigen plek te hebben. Dat gaf ons nieuwe moed om ons leven weer op te pakken en ook anderen te helpen. De mensen van Medair waren zo vriendelijk en hartelijk. Dat heeft ons echt geraakt en we hopen dat er meer mensen komen die anderen willen helpen die in nood zijn,” zegt Zhenya enthousiast.
“De mensen van Medair waren zo vriendelijk en hartelijk. Dat heeft ons echt geraakt.”
Meer families helpen
Tegen het einde van ons gesprek wil Zhenya nog wat met ons delen. “We willen echt heel graag terug naar huis. We dromen van een einde aan deze moeilijke tijd en dat mensen niet langer hoeven te lijden. Maar voorlopig pakken we hier de draad van ons leven op. Het Medair-team was zo aardig en zorgzaam. We hopen dat andere mensen hun voorbeeld volgen en families helpen in dezelfde situatie als wij.”
Veerkracht en vertrouwen
Dankzij hun vertrouwen en veerkracht heeft deze familie moeilijke tijden doorstaan. Medair geeft mensen een steun in de rug bij het vinden van onderdak en werk. Dat is bij Zhenya en haar familie goed gelukt. Met hulp van Medair hebben ze een nieuwe start kunnen maken.
De activiteiten van Medair in Vinnytsia, Oekraïne worden mee mogelijk gemaakt door de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor vluchtelingen (UNHCR).
Voor deze inhoud is gebruik gemaakt van informatie van Medair-medewerkers in het veld en op het hoofdkantoor. De zienswijzen in deze publicatie vallen uitsluitend onder de verantwoordelijkheid van Medair en dienen op geen enkele wijze beschouwd te worden als de officiële opvatting van enige andere organisatie.
