Vijf redenen waarom we meer moeten doen tegen malaria

In Zuid-Sudan begint het te regenen. Soms regent het zo hard, dat de grond het water niet meer kan opnemen. De droge, gescheurde aarde verandert in no-time in diepe moerassen.

En daarmee begint het malariaseizoen. Stilstaand water, hoge vochtigheid en warm weer zijn de ideale condities voor muskieten die de malariaparasiet dragen.

Tot 2015 werd er wereldwijd grote vooruitgang geboekt in het verminderen van het aantal malariagevallen. Maar in de laatste drie gerapporteerde jaren is de ziekte weer terug op het niveau van 2011. We maken ons als gezondheidsteam voor Medair in Zuid-Sudan grote zorgen.

Hier zijn vijf redenen waarom de wereld en de getroffen landen zich moeten blijven inzetten om malaria uit te roeien:

Met een eenvoudige bloedtest kan malaria aangetoond worden (©Medair/Albert Gonzalez Farran)

1. We hebben vooruitgang geboekt, maar het probleem is nog steeds enorm

Hoewel malaria in de jaren vóór 2015 is teruggedrongen, worden er nog steeds veel mensen getroffen door de ziekte. In 2017 waren er 219 miljoen gevallen van malaria en leidde dit tot 435.000 doden[1]. Armere landen – die het minste kunnen doen aan effectieve preventie en behandelingsprogramma’s – dragen de zwaarste lasten van de ziekte. Alleen al in Zuid-Sudan gaat het in tweederde van alle gemelde ziektegevallen om malaria.

2. Malaria heeft grote effecten op kinderen

Ondanks het feit dat malaria behandeld en zelfs voorkomen kan worden, sterft nog steeds elke twee minuten een kind aan malaria. Wereldwijd gaat het in meer dan de helft van alle sterfgevallen door malaria om kinderen. In een land als Zuid-Sudan, waar goede gezondheidszorg, getrainde zorgverleners en essentiële medicijnen schaars zijn, hebben kinderen vaak geen toegang tot de noodzakelijke behandeling. In combinatie met de veel voorkomende ondervoeding is de immuunsysteem van kinderen minder goed in staat om malaria te weerstaan.

Een kind wordt getest op malaria in een Malaria-gezondheidskliniek (©MAF/LuAnne Cadd)

3. Malaria bedreigt de gezondheid van zwangere vrouwen en hun ongeboren kinderen

Als een zwangere vrouw malaria krijgt, lopen zowel moeder als ongeboren kind groot gevaar. Baby’s die tijdens de zwangerschap blootgesteld zijn geweest aan malaria, hebben vaak een lager gewicht. Moeders met malaria lopen een groter risico op bloedarmoede, een miskraam of een doodgeboren kindje. Drie doseringen preventieve medicatie zijn een veilige, goekope oplossing, maar slechts een klein deel van de vrouwen krijgt die behandeling[2]. In landen zoals Zuid-Sudan, het op twee na kwetsbaarste land ter wereld volgens Fund for Peace[3], krijgen de meeste zwangere vrouwen geen behandeling. De gezondheidszorg is helaas niet breed toegankelijk.

4. Malaria treft de armste landen

In 2017 was malaria aanwezig in 87 landen. De impact van de ziekte wordt echter vooral gevoeld in Afrikaanse landen[4]. Maar liefst 90% van de ziekte- en sterfgevallen komen voor in de WHO-regio Afrika[5].  Er zijn heel weinig artsen in Zuid-Sudan: slechts één opgeleide dokter per 65.000 mensen, vergeleken met een of meer dokters voor iedere 330 mensen in ontwikkelde landen.

5. Malaria kan gestopt worden!

Er zijn beproefde methoden voor het voorkomen en behandelen van malaria en het aantal ziekte- en we hebben vorderingen gemaakt in het terugdringen van het aantal sterfgevallen. Maar in de afgelopen drie jaar is die ontwikkeling gestagneerd en in de meest getroffen landen neemt het aantal gevallen zelfs toe.
Een vrijwilliger geeft voorlichting over malariapreventie (©Medair/LuAnne Cadd)

Malaria moet op de mondiale gezondheidsagenda blijven staan. In meer dan 100 landen is malaria uitgeroeid, maar in de laatste jaren is de ziekte in sommige landen teruggekomen. We mogen deze strijd niet laten verslappen. Mensen in de armste landen worden nog steeds zwaar getroffen en wij mogen hen niet vergeten.

Medair werkt in veel afgelegen en ontwrichte plaatsen met malaria. In Zuid-Sudan behandelen we ieder jaar duizenden mensen tegen malaria. Door de inzet van onze medewerkers en vrijwilligers worden nog eens duizenden ziektegevallen voorkomen. Onze vrijwilligersgroepen geven voorlichting over het weghalen van stilstaand water bij de huizen, het gebruik van muskietennetten en het voorkomen van muskietenbeten op bepaalde gevaarlijke momenten van de dag.

In geïsoleerde gebieden waar geen toegang tot gezondheidszorg is, trainen we vrijwilligers en leveren we medicijnen voor de behandeling van malaria, longontsteking en diarree. Medair geeft muskietennetten aan zwangere vrouwen in onze klinieken en aan kinderen in de programma’s voor behandeling van ondervoeding en vaccinatie. Vrouwen die voor prenatale zorg komen, krijgen medicatie om malaria te voorkomen en het Medair-noodhulpteam verstrekt muskietennetten tijdens distributies van huishoudmaterialen.

Overal waar we werken in Zuid-Sudan zien we dat mensen die muskietennetten krijgen deze ook gebruiken. De mensen willen graag weten hoe ze zichzelf en hun families kunnen beschermen tegen de ziekte en ze willen de spullen daarvoor hebben. We zijn er zeker van dat als de strijd tegen malaria een wereldwijde prioriteit blijft, dat blijvende resultaten zal opleveren en talloze mensenlevens zal sparen.

[1] World Health Organization Malaria Key Facts, March 2019

[2] World Health Organization, World Malaria Report 2018

[3] The Fund for Peace, 2019 Fragile States Index

[4] World Health Organization, World Malaria Day 2019

[5] World Health Organization, World Malaria Day 2019