Oorlogstrauma genezen: Gezondheidszorg weer opbouwen in Irak

Dr. Abdullah leidde 20 jaar lang de basiskliniek in Wana, Irak. De kliniek bediende zo’n 14.000 mensen uit 28 omliggende dorpen.

Het ging goed, het leven was stabiel en veilig.

Op een kwade dag in 2014 vielen gewapende groepen de stad aan en namen Wana in. De kliniek kwam onder vuur en de zorgverleners moesten onmiddellijk vluchten.

“Ik was zo bang. Ik kon ontsnappen, maar ging zodra het weer kon terug.”

Dr. Abdullah wilde terug naar huis. Hij wilde zijn gemeenschap in het conflict niet in de steek laten. “Dit zijn mijn mensen en dit is mijn toekomst,” zegt hij, terugdenkend aan die tijd.

Toen hij bij de kliniek terugkwam, bleek alles verwoest te zijn. De tranen schoten in zijn ogen.

“Onze medicijnen waren op straat gegooid en er was veel gestolen. Samen met wat andere medewerkers begonnen we op te ruimen om de kliniek weer draaiend te krijgen. Ik bracht meubels van thuis mee en betaalde reparaties aan de kliniek uit eigen zak.”

In de maanden daarna runde dr. Abdullah zo goed en zo kwaad als het ging. Maar na de verwoestende aanval was de kliniek niet volledig voor de gemeenschap inzetbaar. Er moest hulp van buitenaf komen.

Medair kwam dr. Abdullah en zijn team te hulp met medicijnen, extra personeel, training en materialen om de kliniek te ondersteunen en de zorgverlening te laten doorgaan.

“Door klinieken zoals deze in  Wana te ondersteunen, helpen we niet alleen de patiënten, maar versterken we ook het gezondheidszorgsysteem,” zegt Janet Luigjes, projectmanager voor de kliniek in Wana. “Het is voor ieder land weer anders en het verschilt zelfs per kliniek. We kijken wat er nodig is en waar we kunnen inspringen.”

“Ik was zo blij toen Medair kwam,” vertelt dr. Abdullah. “Ze kwamen met de spullen die we hard nodig hadden, zoals laboratoriumuitrusting, brandstof voor de ambulance en kerosine voor de generator. Zonder Medair hadden we moeten sluiten.”

Samenwerking was heel belangrijk. “Samen raakten we heel goed georganiseerd,” aldus dr. Abdullah. “Wij hadden geen medicijnen meer, maar Medair kon ze leveren. Zij hadden geen laboratorium, maar wij wel. Wij hadden geen vrouwelijke artsen, maar daarvoor zorgden zij. We vulden elkaar aan en ik ben heel trots op wat we samen konden bereiken.”

Terwijl het leven in Wana weer enigzins normaal werd en families naar hun huizen konden terugkeren, bleef het conflict in de omliggende dorpen doorgaan, waardoor daar grote medische nood was.

Dr. Abdullah en zijn team hoorden dat er mensen klem zaten tussen twee actieve gevechtsfronten. Er was geen medische voorziening in de buurt en naar Wana reizen was te gevaarlijk. 

Dr. Abdullah vroeg het Medair-team om hulp om deze mensen te bereiken. Een klein team van artsen en verpleegkundigen ging naar het front om de mensen die daar klem zaten medische hulp te geven.

“Medair heeft heel hard gewerkt om toestemming te krijgen om zo dicht mogelijk bij het front te komen,” vertelt dr. Abdullah. “Er was niemand die deze lijdende mensen te hulp kwam.”

Dr. Delbreen, Health Officer van Medair, herinnert zich deze dag nog goed. “Mensen liepen twee kilometer naar ons toe,” vertelt hij. “Als zij dat durfden, durfde ik ook het risico te nemen en daarheen te gaan. We probeerden zo veel mogelijk mensen te zien in de korte tijd dat we daar konden blijven. We zagen veel infecties en huidziekten. Echt, ik herinner me het gezicht van ieder van hen.”

Medair bleef zolang dat mogelijk was naar het dorp teruggaan om zo veel mogelijk mensen te behandelen. Als er spoedgevallen waren, regelde dr. Abdullah ambulancevervoer om de patiënten naar zijn kliniek te brengen.

Nu, bijna twee jaar later, functioneren de kliniek in Wana en de plaatselijke zorgautoriteiten weer op volle sterkte. Het werk van Medair zit erop. Maar het werk van dr. Abdullah en zijn team gaat door. Een leven zonder de kliniek kan hij zich niet voorstellen.

“Ik werk hier al 20 jaar, deze kliniek betekent alles voor me. Hier wil ik dienstbaar zijn aan mijn mensen. Er is nog veel werk te doen. Mijn droom is dat deze basiskliniek ooit een ziekenhuis wordt.”

De twee teams nemen met gemengde gevoelens afscheid, na zo intensief te hebben samengewerkt voor de Irakese bevolking. Maar deze mijlpaal is ook een feestelijk moment. De gemeenschap en de kliniek zijn sterk genoeg om op eigen kracht verder te gaan.

“We hebben elkaar heel goed leren kennen. Ik heb alle autoriteiten geschreven dat we Medair enorm waarderen. Ik voel me nauw verbonden met Medair, alsof we familie zijn,” besluit dr. Abdullah. “Namens onze mensen wil ik u heel hartelijk bedanken.”

Het Medair-team blijft contact houden met dr. Abdullah en gaat af en toe bij hem langs. Nieuwe delen van Irak worden toegankelijk en nu moeten voor duizenden mensen de lokale gezondheidsklinieken weer opgebouwd worden. Het werk gaat dus verder.

Lees meer over het werk van Medair in Irak of geef vandaag een gift om levensreddende gezondheidszorg naar meer ontheemde families in Irak te brengen.