We zijn verheugd aan te kondigen dat de Nederlandse Anne Reitsema is benoemd tot de nieuwe CEO van Medair, de vijfde persoon die deze verantwoordelijkheid draagt sinds de start in 1989. Anne is een leidende stem en actief in de wereldwijde humanitaire sector. De afgelopen twintig jaar leidde ze humanitaire hulpacties in Darfur, Somalië, Angola, Noord-Oeganda en Zuid-Soedan. Recentelijk hield ze als internationaal directeur toezicht op alle landenprogramma’s van Medair in het Midden-Oosten, Centraal-Azië, Europa en Afrika. Anne is lid van de Global Emergency Directors Group. Een interview met de nieuwe eindverantwoordelijke van Medair internationaal voordat ze aan haar nieuwe hoofdstuk in de ‘humanitaire reis’ begint.
Anne, wil je iets over jezelf vertellen?
Ik ben geboren in Zuid-Afrika en heb een een Nederlandse vader en een Amerikaanse moeder. Zij waren destijds actief betrokken bij het opbouwen van relaties en het herstellen van hoop in de Zulu-gemeenschap. Ik groeide op met vijf andere broers en zussen en er logeerden regelmatig andere jonge mensen die bij ons thuis. In die tijd ontdekte ik de vreugde die voortkomt uit een leven dat we samen ervaren door de wereld te accepteren zoals hij is. Tijdens bergwandelingen genoot ik van de schoonheid van de schepping. Tot op de dag van vandaag blijft mijn familie een grote bron van aanmoediging en inspiratie.
Toen ik elf jaar oud was, werd onze gemeenschap opgeschrikt door extreme conflicten die tien jaar duurden. Een aantal bevriende jonge Zoeloes uit onze kerk werden gedood. Die rauwe ervaring die ik van dichtbij meemaakte maakte een diepe indruk op mij. Het was de opmaat voor mijn passie om te gaan staan voor gemeenschappen die door conflicten zijn getroffen en met hen samen te werken.
Uit uw levenservaring is een passie voortgekomen om door conflicten getroffen gemeenschappen te dienen. Hoe heeft u van deze passie een carrière gemaakt?
Toen ik 18 jaar was besloot ik maatschappelijk werk, psychologie en gemeenschapsontwikkeling te studeren. Na mijn afstuderen verhuisde ik naar de Verenigde Staten om een master in ‘counseling’ te volgen. Hoewel ik een voltijdstudent was, bleef ik werken in de kinderbescherming en kon ik een deel van mijn studie afronden vanuit het Verenigd Koninkrijk. Ik weet eerlijk gezegd niet hoe ik het voor elkaar heb gekregen! Uiteindelijk had ik net genoeg geld op mijn bankrekening om mijn vaccinaties en de vlucht naar mijn eerste opdracht met Medair in 2004 te betalen.
Wanneer hoorde je voor het eerst van Medair?
Via een vriend van mijn broer. Na mijn afstuderen ging ik op zoek naar een organisatie die het belang inzag van het modelleren van herstel en verzoening door middel van relaties. Ik wilde ook mijn christelijk geloof integreren in mijn werk, omdat het ‘de lens’ is en hoe ik de mens zie. Toen ik dit tegen mijn broer vertelde, regelde hij een ontmoeting met een vriend van hem die voor Medair werkte. Na die ontmoeting was ik overtuiging dat de organisatie Medair precies is wat ik zocht. Ik heb nooit meer achterom gekeken!
“Ik was gepassioneerd door het ondersteunen van door conflicten getroffen gemeenschappen en ging op zoek naar een organisatie die het belang inzag van het modelleren van herstel en verzoening door middel van relaties.”
Ik ben aanvankelijk lid geworden met de bedoeling mijn expertise in psychologie te gebruiken om de geestelijke gezondheidssector te ondersteunen. Ik kwam heel snel terecht in leidinggevende functies waar ik mijn psychosociale vorming op een andere manier inzette. Mijn achtergrond in counseling bleek buitengewoon nuttig toen ik teams leidde. Een van de dingen waar ik tot op de dag van vandaag gepassioneerd over blijf, is groepen mensen zien gedijen, groeien in hun effectiviteit en hun vertrouwen in elkaar, en vooral, steeds meer vreugde ervaren in wat ze te bieden hebben.
Op welke manieren heb je persoonlijk vreugde ervaren onder moeilijke omstandigheden?
In alle projecten waar ik deel van uitmaakte, omarmden we ritmes van viering en reflectie. We maakten er een ‘momentum’ van om één keer per kwartaal tijd vrij te maken om ons te verheugen over onze successen, gebedsverhoringen en doorbraken. Maar ook om de uitdagingen waarmee we geconfronteerd werden te verwerken en om te rouwen over onze verliezen. Al deze gebeurtenissen tekenden we op tijdlijn zodat we er een visuele herinnering aan hadden en hebben.
Omdat we ons in een sector en context bevinden waarin we met zoveel obstakels en tegenslagen worden geconfronteerd, is het buitengewoon krachtig om hernieuwde kracht en inspiratie door viering en wederzijdse aanmoediging.
“Ons hart brak voor degenen die leden omdat we wisten dat wat zij meemaakten ieder van ons had kunnen overkomen.”
Ik herinner me hoe teams bij elkaar kwamen toen er acute crisis waren, wanneer het alle hens aan dek is. Ik kan me momenten herinneren waarop we samenkwamen, de muziek aanzetten, begonnen te zingen en eten brachten om met elkaar te delen. Ons hart brak voor degenen die leden, omdat we wisten dat wat zij meemaakten. Ieder van ons had kunnen overkomen. Dit gedeelde gevoel van solidariteit gaf ons onverwachte, hernieuwde energie om door te zetten en ervoor te zorgen dat hulp mensen bereikte in hun meest extreme tijd van nood.
Wat valt je op na zoveel jaren in het veld te hebben doorgebracht?
Er is ongelooflijke waarde in een groep mensen die samenkomen voor een gemeenschappelijk doel. Samen zijn we sterker. In de context van een gemeenschap kunnen we herstel en verzoening modelleren door onze relaties en de context waarin we ons bevinden beïnvloeden. Deze gemeenschap en dit partnerschap hebben me keer op keer door moeilijke situaties geholpen.
Ondanks zoveel duisternis is ons gedeelde geloof een schijnend licht en een anker dat ons voortdurend aanspoort tot liefde en hoop. Daardoor kunnen we samen verder kijken dan de huidige realiteit. het geeft ons kracht om aanwezigheid te zijn en vreugde en vrede te brengen en te zelf te ervaren te midden van crises.
Het is geen gemakkelijke tijd om de leiding van een humanitaire organisatie op zich te nemen. Hoe kan Medair de uitdagingen het hoofd bieden?
In de afgelopen 24 maanden zijn we getuige geweest van een aanzienlijke verschuiving in de mondiale machtsdynamiek, die heeft geleid tot toenemende polarisatie en herpositionering van verschillende delen van de wereld. Dit heeft invloed op hoe we worden gezien als een op geloof gebaseerde internationale humanitaire organisatie.
Ik denk dat het verleidelijk is om in deze tijden angstig te zijn vanwege de toekomst. Ik geloof dat we trouw moeten blijven aan onze roeping; het vechten voor de waarde van het menselijk leven op de moeilijkst bereikbare plaatsen. We moeten blijven doen wat we van plan waren te doen, terwijl we ook wendbaar willen blijven. Samen met mijn collega’s besef ik dat we in de eerste plaats in gebed worden gedragen door velen die ons bij dit werk steunen.
Het handhaven van de kwaliteit van onze diensten is ook essentieel om onze relevantie te waarborgen. Het zal de groei stimuleren die op dit moment passend is, ook al ziet het er anders uit dan we ons hadden voorgesteld. Hoe ziet een kwaliteitscontrole eruit bij een organisatie als de onze? Het kan betekenen dat we het meest efficiënte medicijn selecteren om bijvoorbeeld kinderen te behandelen bij de gemeenschappen waar we langszij komen. Zonder kwaliteitsnormen is alles wat we doen tijdverspilling.
Onze visie bestaat uit de zeven kernwaarden hoop, medeleven, waardigheid, integriteit, verantwoordelijkheid, vreugde en geloof. Die visie speelt mee bij alles wat we doen en voor of met wie we dat doen. Bij de teams, de relaties, de doelgroepen, de mensen die we dienen, de autoriteiten of onze donoren. Wanneer we deze waarden hoog blijven houden en aandacht geven halen we het beste in elkaar naar boven.
“De vreugde, liefde, zorg en energie die een team op zo’n moment voelt, is een herinnering die me door moeilijke tijden heen helpt.”
Ik herinner me een noodhulp-situatie in Zuid-Soedan. We werkten met man en macht tot diep in de nacht door als één team. Emmers zouden de volgende ochtend per helikopter worden ingevlogen naar een gemeenschap die het conflict was ontvlucht. We maakten waterfilters, boorden gaten in de emmers zodat we de filters konden bevestigen, labelden, verpakten de emmers en controleerden meegeleverde instructieboekjes. We hadden maar heel weinig tijd om ervoor te zorgen dat deze mensen toegang hadden tot schoon drinkwater dat ze nodig hadden om hun gezin gezond te houden.
De vreugde, liefde, zorg en energie die een team op zo’n moment voelt, is een herinnering die me door moeilijke tijden heen helpt. In mijn nieuwe rol is dit gevoel minder tastbaar, maar ik denk terug aan die inspirerende tijd. Als eindverantwoordelijke wil ik samen met mijn honderden collega’s ver weg en dichtbij zoveel mogelijk passende (medische) zorg geven.
