Op 6 februari werden Turkije en Syrië in de vroege ochtend getroffen werden door twee dodelijke aardbevingen. De eerste aardbeving vond plaats om 4:17 uur en had een kracht van 7,8 op de schaal van Richter. Gebouwen stortten bijna tot op het fundament in. Een paar uur later kwam er een tweede aardbeving die nog meer verwoesting aanrichtte. Voor zover nu bekend kwamen meer dan 59.000 mensen om.
Onze collega’s in Syrië reden direct naar Noord-Syrische stad Aleppo. De aardbeving had daar veel schade aangericht. We zijn in die stad jarenlang bezig geweest met het bieden van noodhulp aan kwetsbare gezinnen in de crisis. Tegelijkertijd boekte ons internationale noodhulpteam vliegtickets naar Turkije en planden we een route dwars door het land van Istanbul naar Gaziantep.
In de drie maanden sinds de aardbevingen hebben we hulp geboden aan getroffen gezinnen in de hele regio. In Syrië bieden we hulp in de vorm van geestelijke gezondheidszorg en psychosociale zorg en herstellen we klinieken en infrastructuur voor veilig water en hygiëne. Ook geven we onvoorwaardelijke geldhulp en verstrekken we huishoudelijke artikelen zoals dekens, dekzeilen, tenten en kachels. In Turkije werken we samen met partners aan de distributie van huishoudelijke artikelen, onvoorwaardelijke geldhulp, hulp bij geestelijke gezondheid en psychosociale zorg.
We zien en spreken veel mensen die diep geraakt zijn door wat ze hebben meegemaakt. Tegelijk zijn er ook momenten vol kracht en licht. Dit zijn enkele verhalen die de mensen met ons hebben gedeeld.
Het leven is in één klap veranderd
Vóór de aardbeving stond de Turkse stad Adiyaman bekend om zijn zoete druiven, een lokale specialiteit waarvoor zelfs een standbeeld in het centrum is opgericht. Nu ligt er puin rondom het standbeeld. Grote delen van Adiyaman zijn verwoest. Bouwteams zijn 24 uur per dag bezig om gevaarlijke gebouwen af te breken en op te ruimen.
“Vóór de aardbeving woonden hier zo’n 50.000 mensen,” zegt gemeenteambtenaar Ali. “Maar na de aardbeving is 85% van de mensen vertrokken. Sommige mensen zijn teruggekomen en willen hun leven weer opbouwen. Maar het probleem is nu al het puin. Er is te veel puin, zo kunnen de mensen niet naar hun huizen terug.”
“Vóór de aardbeving was Adiyaman een heel levendige stad. We hadden veel cultuur. De kwaliteit van leven was heel hoog,” vertelt Ali. “Nu is alles wat we doen proberen om in leven te blijven.”
In de dagen en weken vlak na de aardbeving distribueerden we hulpgoederen, zoals dekens, tenten, kachels en zaklampen voor gezinnen die alles zijn kwijtgeraakt. Deze spullen maakten het verlies van de stad niet goed en brachten ook niet het gevoel terug van veiligheid in eigen huis, maar ze zorgden wel voor warmte en licht tijdens de lange, donkere nachten.
Een opzichter bij twee graafmachines die zwaar beschadigde gebouwen in Adiyaman in Turkije afbreken. ©Medair / Lucy Bamforth
Moederliefde is groter dan angst
Nadia was met haar gezin van vijf personen thuis in Kahramanmaraş toen de eerste aardbeving kwam. In de naastgelegen huizen begonnen de buren te roepen. Glas versplinterde en met donderend geweld begonnen gebouwen in te storten. Maar Nadia dacht alleen maar aan haar 22 jaar oude zoon Barra, die hersenverlamd is en zich nauwelijks zelf kan verplaatsen.
“Onze buren riepen dat we naar buiten moesten komen omdat het huis zou instorten,” vertelt Nadia. “Maar ik riep: ik kom niet zonder mijn zoon!”
Nadia pakte haar volwassen zoon in haar armen en sleepte hem naar buiten, waar ze in veiligheid waren. Vier uur lang zat ze in de regen met haar kinderen. Ze durfden niet naar binnen te gaan omdat ze bang waren dat het huis zou instorten. Toen een paar dagen later tenten werden uitgedeeld, zette Nadia haar tent op op een veldje in de buurt van haar huis. Ze hing ballonnen aan het dak van de tent, zodat de kinderen iets hadden om naar te kijken als ze in slaap vielen. Het is geen echte oplossing, zegt ze. Ze weet dat de kinderen naar huis terug willen.
“We gaan terug,” zegt ze met haar hand op de rug van Barra. “Ik heb alleen tijd nodig.”
In Turkije (via partners) en in Syrië bieden we kwetsbare gezinnen zoals dat van Nadia ondersteuning in de vorm van onvoorwaardelijke geldhulp. Daarmee kunnen ze voorzien in hun meest dringende behoeften en kunnen ze zelf keuzes maken. Dat geeft hen een beetje waardigheid na alles wat ze hebben doorgemaakt.
Nadia en haar zoon Barra in hun tent. Daar verblijven ze sinds de verwoestende aardbevingen van 6 februari. ©Medair / Lucy Bamforth.
Geestelijke gezondheid blijft veel zorg vragen
In de weken na de aardbevingen waren bij veel overlevenden symptomen van psychisch leed zichtbaar. Mensen hebben slaapproblemen, nachtmerries of beleven aardbevingen steeds opnieuw. Ook brengen ze meer tijd alleen door.
Ook Fatima heeft deze ervaringen. Haar dochtertje van drie maanden overleed toen een muur bovenop haar viel. Haar tweelingzus en de andere zeven kinderen hebben het overleefd, maar nu wonen ze in een tent in kamp in de Turkse stad Nurdağı. Het verdriet om de dood van haar dochtertje laat haar niet los.
“Ons leven stond binnen enkele seconden op z’n kop. Seconden. Ik ben mijn dochter kwijt. Ik ben alles kwijt,” vertelt Fatima. “Ik heb geen zin om ergens naartoe te gaan of om mensen te zien. Ik eet alleen om in leven te blijven. Niks anders.”
Fatima is met haar hartverscheurende ervaring niet alleen in deze regio. In Turkije (met partners) en Syrië bieden we geestelijke gezondheidszorg en verwerkingssessies om de geestelijke gezondheid en het welzijn van de gezinnen en personen die door de aardbevingen getroffen zijn te ondersteunen en te verbeteren.
Kinderen kleuren tijdens een bijeenkomst voor geestelijke gezondheid in een tentenkamp in Nurdağı. ©Medair / Lucy Bamforth
Hoe gaat het verder met ons werk in Turkije en Syrië?
Direct na de aardbevingen lag de prioriteit bij noodhulp aan gezinnen die alles waren kwijtgeraakt. We verdeelden hulpgoederen zoals dekens, zaklampen en hygiënepakketten. Daarmee konden de gezinnen zich warm houden bij de winterse temperaturen en kregen ze een beetje waardigheid en privacy. Onze aandacht is inmiddels verschoven naar het bieden van noodhulp waardoor mensen op waardige wijze hun leven weer kunnen opbouwen. Daarvoor kijken we naar de behoeften op de langere termijn. We gaan bijvoorbeeld door met geestelijke gezondheidszorg, waardige vormen van onderdak en hulp aan gezinnen die geen inkomsten meer hebben. Bij alles wat we doen werken we nauw samen met de mensen zelf, zodat de hulp aansluit op hun behoeften. Het gaat erom dat ze ondersteuning krijgen om hun leven weer op te bouwen.
De hulp die Medair biedt na de aardbeving in Syrië wordt mogelijk gemaakt door DG Europese Civiele Bescherming en Humanitaire Hulp (ECHO), het Bureau voor Humanitaire Aangelegenheden van de VN, het Zwitserse Bureau voor Ontwikkeling en Samenwerking, Swiss Solidarity, Swiss Solidarity, het Disasters Emergency Committee en particuliere donateurs. In Turkije bieden we hulp na de aardbeving dankzij financiering door Läkarmissionen, Medical Teams International, PMU Interlife, Radiohjälpen en Swiss Solidarity.
Voor deze inhoud is gebruik gemaakt van informatie van Medair-medewerkers in het veld en op het hoofdkantoor. De zienswijzen in dit bericht vallen onder de verantwoordelijkheid van Medair en dienen op geen enkele wijze beschouwd te worden als de officiële opvatting van enige andere organisatie.
