Na tweeënhalf uur in de kano komt het noodhulpteam van Medair aan in een afgelegen dorp in de moerassen van Nyal Payam. ©Medair/Stefan Kewitz
“Iedereen hier dacht dat ik dood zou gaan”, vertelt Gabriël met een bezorgd gezicht. In september 2022 werd hij geveld door malaria en raakte hij in coma. Het was in het regenseizoen. Dan zijn er veel vrouwtjes van de anopheles-muskiet, die een dodelijke infectieziekte overbrengen. Nadat Gabriël gestoken was, kreeg hij heel hoge koorts en overal pijn. “Het werd met de minuut erger”, vertelt hij.
Gabriël, de leider van het dorp Meer, is in september 2022 dankzij behandeling door Medair genezen van malaria. Een paar dagen eerder had zijn familie hem opgegeven. ©Medair/Stefan Kewitz
Gabriël is 52 jaar en is dorpshoofd van een van de vele afgelegen dorpen aan de oevers van de Sudd. Dit grootste moerasgebied van Afrika strekt zich uit van het noorden tot het midden van Zuid-Soedan. Vroeger was het een veilige plek voor mensen die dakloos waren geraakt door gewelddadige conflicten. Aanvallers konden hen daar moeilijk bereiken en er was genoeg te eten voor de mensen en hun vee. Maar door terugkerende, steeds grotere overstromingen is het leven voor de mensen daar sterk veranderd. Zo ook in de dorpen in de streek Nyal Payam. Het vee is omgekomen door het water, gewassen verbouwen is vrijwel onmogelijk geworden en de toegang tot veilig drinkwater en medische zorg is afgesneden.
Door steeds zwaardere overstromingen is de infrastructuur in Nyal ontwricht geraakt. Reizen is alleen mogelijk per kano, maar kano’s zijn zeldzaam en duur in het moeras. ©Medair/Stefan Kewitz
De situatie is verslechterd doordat er minder internationale hulpgelden komen voor noodhulp in Zuid-Soedan. Daardoor zijn enkele medische posten in het gebied gesloten. “Mijn familie wilde me naar de dichtstbijzijnde zorgpost brengen, maar het was te ver en ik was te zwak voor de lange kanotocht”, vertelt Gabriël. Dat overkomt veel mensen in de Sudd. Er is geen hulp in de buurt en ze kunnen nergens heen. Daardoor is het aantal sterfgevallen de laatste maanden sterk gestegen in dorpen zoals Meer, waar Gabriël woont.
“Uit onderzoek dat we hebben uitgevoerd, bleek dat in alle leeftijdsgroepen veel dodelijke malariagevallen voorkomen”, zegt gezondheidsmanager Emelda van Medair. “We zagen ook dat er veel kinderen stierven door de ziekte. Daarover maakten we ons grote zorgen. Het was reden voor ons noodhulpteam om direct in actie te komen en hulp te brengen.”
Zorgvrijwilliger James is blij dat hij zijn dorp kan helpen met medische ondersteuning. Managers Emelda en Gatmai van het noodhulpteam begeleiden hem tijdens regelmatige bezoeken. ©Medair/Stefan Kewitz
Emelda en haar team zijn onophoudelijk in de weer om zo veel mogelijk mensenlevens te redden in deze noodsituatie. Lid zijn van het Medair-noodhulpteam is voor hen allemaal meer dan een baan. Het is een roeping, een missie om hulp en hoop te brengen naar mensen in nood die onvoldoende hulp krijgen. Ze hebben het ervoor over om urenlang in de verzengende hitte met kleine, wiebelige kano’s naar dorpen te varen. Daarbij moeten ze voortdurend hun evenwicht zien te bewaren om niet in het moeras te vallen. Op plekken waar het te begroeid is om door te varen, moeten ze de kano’s verder duwen. Het vereist aanpassing aan een arme en vaak onveilige omgeving, maandenlang leven onder de meest basale omstandigheden, ver weg van hun eigen familie. Maar de aanblik van kinderen die genezen en dorpen waar weer hoop voor de toekomst ontstaat, doet hen alle moeilijke omstandigheden vergeten.
Ook in urgente noodsituaties betrekken de medewerkers van Medair de mensen zelf zo veel mogelijk bij de hulp. Op die manier wordt de hulp zo blijvend mogelijk en ontwikkelen de mensen vaardigheden om eventuele klappen in de toekomst op te vangen. “Hier in Nyal trainen we plaatselijke medische vrijwilligers en geven we hen de middelen om in hun eigen dorp te helpen. We leren hen om ziekten zoals malaria, longontsteking en diarree te herkennen en te behandelen. Verder stellen we medicijnen beschikbaar. Onze taak is vooral het geven van begeleiding. We laten de mensen zien hoe ze zichzelf kunnen beschermen. Het vervult hen met trots dat ze proactief kunnen meewerken aan oplossingen. Ze krijgen er meer zelfvertrouwen door en worden minder afhankelijk van hulp. Het brengt hoop en nieuwe kracht voor de mensen en dat blijft veel langer aanwezig dan wij hier hulp geven.”
Zorgvrijwilliger John laat een rapportage zien aan manager Emelda van het noodhulpteam tijdens een begeleidingsbezoek in het dorp Yup. ©Medair/Stefan Kewitz
In het dorp Yup, in de buurt van Meer, is John één van de tijdelijke plaatselijke Medair-medewerkers. “Ik werk vanaf augustus voor Medair”, vertelt hij. “Ik test de patiënten die symptomen hebben en geef hen medicijnen. Bijvoorbeeld wanneer ze positief getest worden op malaria. We hebben nu meer malariagevallen omdat er meer overstromingen zijn. Het water zakt niet meer weg en daardoor zijn er meer muskieten. Er is niet genoeg voedsel hier, onze mensen zijn zwak en ze lijden echt als ze ziek worden. Maar sinds Medair ons is komen helpen, is de situatie echt verbeterd. Voorheen was er geen medische zorg beschikbaar. Ik zelf had niks meer nadat mijn vee was omgekomen door de overstroming. Ik was bang voor de toekomst. Nu ik voor Medair werk, kan ik mijn gezin weer onderhouden en daar ben ik trots op. Ik heb geleerd hoe je ziekten van mensen in ons dorp kunt genezen en daar ben ik heel blij mee.”
Nyalual (6) is heel ziek als haar moeder haar naar zorgvrijwilliger John brengt in het dorp Yup. Medair heeft training en medicijnen gegeven, waardoor hij de mensen in zijn dorp nu kan helpen. ©Medair/Stefan Kewitz
Elke dag komen er veel patiënten naar John voor diagnose en behandeling, zo ook Nyaruot met haar zesjarige dochter Nyalual. Het meisje huilt van de pijn als ze bij John komen. De vorige avond kreeg ze hoge koorts en pijn in haar lichaam. Haar moeder Nyaruot had gehoord over de noodhulpactie van Medair en wist waar ze met haar dochter naartoe kon gaan. “We wonen heel afgelegen en de zorgpost is ver weg omdat andere zorgposten dichterbij laatst gesloten zijn”, vertelt de moeder. “De mensen hier zijn zo blij met jullie hulp. We hebben gezien dat mensen uit ons dorp zijn gestorven op weg naar de zorglocatie in Nyal. Ze waren zo ziek en uitgeput. Ik hoop dat dat niet meer gebeurt nu jullie hier zijn.”
John test de jonge patiënt Nyalual op malaria. De infectieziekte kan heel snel vastgesteld worden met een snelle bloedtest. ©Medair/Stefan Kewitz
John heeft de slag al goed te pakken. Hij stelt het kind gerust terwijl hij de test afneemt. Een paar minuten later is duidelijk dat Nyalual malaria heeft. Met de medicijnen van Medair kan John direct beginnen met de behandeling van het kind. Dat verlicht haar lijden en beschermt haar tegen een ernstiger ziekteverloop. Geduldig en precies legt John aan de moeder uit hoe ze in de komende dagen haar dochter de medicijnen moet geven.
Nadat Nyalual positief getest is op malaria, legt zorgvrijwilliger John aan haar moeder uit hoe ze haar dochter de komende dagen medicijnen moet geven. ©Medair/Stefan Kewitz
Om de kwaliteit van de zorg in de dorpen te garanderen, gaat het noodhulpteam wekelijks op bezoek voor gesprekken met patiënten na behandeling. Hieruit worden lessen getrokken en op basis daarvan geven we adviezen aan de zorgvrijwilligers, zodat ze steeds blijven verbeteren. De Medair-medewerkers geven ook training aan zorgverleners van andere lokale organisaties, om hun kennis op peil te houden en ervoor te zorgen dat die behouden blijft na de tijdelijke aanwezigheid van Medair in dit gebied.
Gabriël is gelukkig genezen van malaria en is overtuigd van de medische behandeling door Medair. ©Medair/Stefan Kewitz
“Dankzij jullie ben ik nog in leven”, zegt Gabriël, dorpshoofd van het dorp Meer. “Ik geloofde nooit in dit soort medicijnen, net als de andere mensen in ons dorp. Maar zonder deze medicijnen zat ik hier nu niet met jullie te praten. Iedereen was verbaasd en blij dat ik het overleefd had. En daardoor is nu iedereen overtuigd dat jullie behandeling met medicijnen werkt. Nu weten we hoe belangrijk medicijnen en professionele behandeling zijn.”
Na drie maanden is het Medair-noodhulpteam weer vertrokken uit de Sudd. De zorg voor deze afgelegen dorpen is overgedragen aan een partnerorganisatie. Verwacht wordt dat in Zuid-Soedan dit jaar maar liefst 76% van de inwoners noodhulp nodig heeft. Het noodhulpteam van Medair gaat door met het bieden van noodhulp op de meest afgelegen plaatsen.
Emelda, Gatmai en hun team zijn onophoudelijk in de weer om zo veel mogelijk mensenlevens te redden tijdens deze noodsituatie. Het volgende dorp is vlakbij op hun reis door Nyal Payam. ©Medair/Stefan Kewitz
“Elke noodhulpactie heeft een blijvende impact”, weet Emelda op basis van haar lange ervaring. We kunnen niet alle problemen tegelijk oplossen, maar elk geredde mensenleven maakt een groot verschil en creëert nieuwe hoop voor de toekomst. Voor de mensen zelf, maar ook voor ons bij Medair.”
De hulpactie in Nyal Payam is gefinancierd met hulp van de Europese Unie (ECHO).
Voor deze inhoud is gebruik gemaakt van informatie van Medair-medewerkers in het veld en op het hoofdkantoor. De zienswijzen in dit bericht vallen onder de verantwoordelijkheid van Medair en dienen op geen enkele wijze beschouwd te worden als de officiële opvatting van enige andere organisatie.
