De mentale gezondheid van de mensen in Libanon heeft de afgelopen jaren zwaar te lijden gehad onder meerdere rampen. Het land heeft nog steeds te kampen met een sociaal-economische crisis, politieke onrust, brandstof-, elektriciteits- en medicijnentekorten, de coronapandemie en de traumatische explosie in de haven van Beiroet. Door een opeenstapeling van crises heeft de psychische gezondheid van zowel vluchtelingen als Libanezen zwaar te lijden.
Mentale gezondheid is een essentieel aspect van ons menselijk bestaan. Het is belangrijk in alle fasen van leven, van de kinderjaren en adolescentie tot en met volwassenheid. Het laat zien wie wij als mensen zijn en kan bepalend zijn voor hoe we ons voelen, wat we denken en wat we doen. Het is onze gemoedstoestand. Op veel plekken is mentale gezondheid geen moeilijk onderwerp en is het normaal om erover te praten. Maar in Libanon is mentale gezondheid en psychische moeite voor veel mensen nog steeds iets waarop een taboe rust. Toch kun je zonder mentale gezondheid geen gezond leven leiden. Mentale gezondheid is essentieel omdat het ons emotionele, psychologische en sociale welzijn bepaalt.
De mensen in Libanon maken ernstige stress, trauma en depressie mee, zonder dat er een einde in zicht is. Het constant moeten aanpassen aan veranderingen en de voortdurende negativiteit vergen veel van de bevolking. Daardoor loopt het welzijn van vluchtelingen en Libanezen gevaar. De mensen kunnen geen normaal, gezond leven leiden. Overal in Libanon nemen de zorgen toe over het mentale welzijn van met name mensen die getroffen zijn door de crises. Human Rights Watch meldt dat twee tot drie keer zo veel mensen onder de armoedegrens leven dan vorig jaar. Bijna 80 procent van de Libanese bevolking leeft nu onder de armoedegrens en 36 procent leeft in extreme armoede, tegenover 8 procent in 2019 (Human Rights Watch, 2022). Logisch dus dat mensen niet langer voedsel, huur, medicijnen en andere belangrijke levensbehoeften kunnen betalen. Ze gaan gebukt onder zorgen en kunnen niet meer voor hun gezin en voor zichzelf zorgen. Relaties komen onder druk te staan en er zijn meer meldingen van pogingen tot zelfbeschadiging en zelfdoding.
De Syrische Narmine (27) in gedachten tijdens een bijeenkomst in het Centrum voor Sociale Ontwikkeling in Qab Elias in de Bekavallei, 14 april 2022. ©Medair/Abdul Dennaoui
“We moesten ons land achterlaten, en daarbij alles wat we kenden. Ik heb nooit de illusie gehad dat er hoop was. Ik heb nooit leren omgaan met de boosheid en alle gevoelens die ik voor mezelf houd. Ik ben een snelkookpan die op springen staat. Elke dag word ik wakker met een zware last op mijn schouders. Zodra we wakker zijn moeten we vechten om te overleven,” zegt Narmine (27). Ze is Syrische en doet mee met de praat- en steungroep van Medair in Qab Elias in de Bekavallei. Narmine en haar familie zijn in 2015 uit Syrië gevlucht omdat het daar niet langer veilig was. Ze komt sinds een paar weken naar de praatgroep en vertelt over de positieve gevolgen die dit heeft voor haar mentale gezondheid en de manier waarop ze in het leven staat. “In de sessies leer ik steeds beter om te gaan met mijn boosheid en mijn gevoelens onder controle te houden. Ik leer hoe ik mijn boosheid kan uiten, dat geeft me een goed gevoel.”
Er zijn groepen voor volwassenen, jongeren en kinderen, aangepast aan hun verschillende behoeften. Tijdens de sessies gaat het over omgaan met emoties, stress en gedachten. Het directe effect voor de deelnemers is verbetering van hun psychische welzijn. Ze leren om te gaan met de mentale impact van de coronapandemie en met de stress van de sociaal-economische situatie. De deelnemers krijgen de ruimte om zichzelf te uiten en hun ervaringen te delen.
In de afgelopen twee jaar heeft Medair met financiële ondersteuning van de Europese Unie Humanitaire Hulp (ECHO) kwetsbare mensen ondersteund met mentale zorg en psychosociale zorg. Medair voorziet daarmee in de veranderende behoeften van de mensen.
Khouloud, psychosociale zorgverlener van Medair, in gesprek met een van de deelnemers aan een sessie in Qab Elias in de Bekavallei, 14 april 2022. ©Medair/ Abdul Dennaoui
Het werk van Medair in de Bekavallei in Libanon wordt gefinancierd door Global Affairs Canada in samenwerking met Tearfund Canada, het Zwitserse Bureau voor Ontwikkeling en Samenwerking (SDC) van het Federale Ministerie van Buitenlandse Zaken en krijgt financiële steun van de Europese Unie.
Voor deze inhoud is gebruik gemaakt van informatie van Medair-medewerkers in het veld en op het hoofdkantoor. De zienswijzen in deze publicatie vallen uitsluitend onder de verantwoordelijkheid van Medair en dienen op geen enkele wijze beschouwd te worden als de officiële opvatting van enige andere organisatie.
