Er is een misvatting over noodhulp, namelijk dat buitenlandse hulpverleners (of: internationale medewerkers) zoals ik (Jonathan Kyle) een heldenbestaan leiden. Dagelijks zouden we ons leven en onze gezondheid riskeren. We zouden uitdagingen zoals reisproblemen en slechte internetverbindingen overwinnen om mensen in vreselijke omstandigheden te helpen (en te redden). Dan gaan we weer terug naar ons eigen land, waar we vermoeid en voldaan op adem komen. Ons dagelijks werk.
In mijn geval was het anders. Ik werkte als projectcoördinator in Kirumba in Noord-Kivu. Daar had ik niet vaak contact met de mensen die we hulp bieden. Het was mijn verantwoordelijkheid om leiding te geven aan het team. Samen met leidinggevenden van andere afdelingen stelde ik prioriteiten en doelen, werkte ik aan goede interne communicatie en zorgde ik ervoor dat iedereen zich ondersteund en gewaardeerd voelde.
Projectbezoeken
Om de impact van de Medair-projecten te kunnen zien en mijn medewerkers en de overheidspartners te ondersteunen, ging ik ongeveer één keer per maand naar de projectlocaties. Telkens weer hoorde ik onvergetelijke verhalen van collega’s, patiënten en mensen uit de gemeenschap. Dankzij deze bezoeken kreeg ik een goed beeld van hoe mijn dagelijks werk kon (en moest) bijdragen aan de uitstekende hulpverlening die op locatie gegeven werd. Een paar van die verhalen geef ik hier door.
Hier ben ik (rechts) in gesprek met patiënten en medewerkers van een door Medair ondersteund gezondheidscentrum (in 2018).
Tien uur lopen voor een ziekenhuisbezoek
Tijdens een bezoek aan een door Medair ondersteund gezondheidscentrum in het dorp Birundule sprak ik met een moeder die haar dochtertje van één jaar oud daar bracht. Het meisje had dunne ledematen en een opgezette buik. Ze glimlachte naar me toen ik haar handje met mijn duim en wijsvinger vastpakte. Haar moeder luisterde geduldig terwijl ik Swahili probeerde te praten. Ze legde uit dat haar dochtertje geen eetlust meer had en niet meer groeide. Ik vroeg waar ze vandaan kwamen. “Uit Kyaghala, maar daar is de zorg te duur en ik heb gehoord dat het hier gratis is.” Ik vroeg hoe lang ze onderweg waren geweest. “Het was vijf uur lopen.” De verpleegkundige stelde vast dat het meisje wormpjes had en gaf zes pillen die ze verspreid over drie dagen moest innemen. “Tien uur lopen door gevaarlijk gebied voor zes pilletjes?” Ik stond versteld.
Vrede
Twee jaar eerder was ik ook in dat gezondheidscentrum, toen sprak ik Beatrice Amani, een patiënt. Ze was herstellende van zware malaria. Lichamelijk was ze nog zwak, maar ze was vol goede moed omdat haar toestand verbeterde. Drie dagen eerder was ze aangekomen in het gezondheidscentrum en inmiddels was ze alweer genoeg aangesterkt om een rondje om het centrum te lopen. Beatrice vertelde dat ze twee jaar daarvoor was gevlucht vanwege geweld en dat ze met haar bejaarde ouders in Birundule terecht was gekomen. Om hen te onderhouden, werkte ze op het veld voor 1000 Congolese franc per dag (ongeveer 56 eurocent). Vóór haar vlucht had ze nog nooit malaria, maar sindsdien was ze al vier keer ziek geweest. Toen ik het verslag van mijn veldbezoek schreef, kreeg ik tranen in mijn ogen door de wrange ironie van haar achternaam ‘Amani’ (vrede).
Beatrice Amani herstellende van malaria in een door Medair ondersteund gezondheidscentrum in Birundule in de provincie Noord-Kivu.
Diana, Papa Kambale, Kabuyuka, Odetta, Susa…
Zo zijn er meer verhalen te vertellen. Ik denk bijvoorbeeld aan Diana, die terwijl ze eten aan het maken was voor haar kinderen getroffen werd door de kogels die rondvlogen bij gevechten in haar dorp. Of aan Papa Kambale, die zijn dochter verloor aan ebola en daarna bijna al zijn bezittingen kwijtraakte toen het desinfectieteam hem uit zijn huis haalde en zijn spullen verbrandde. Ik kan het verhaal van Kabuyuka vertellen: een jongeman van 25 jaar die behandeling nodig had voor een schotwond in zijn pols. Hij was al zeven jaar lang betrokken bij schermutselingen in het gebied en zag geen toekomst meer. Of Odetta, een moeder van zeven kinderen, die ik ontmoette toen ze aan het herstellen was van malaria. Ze wilde niet dat ik haar op de foto zou zetten, omdat ze zich schaamde voor haar vuile, slonzige kleren. Of Susa Mabruki, van wie de man was overleden aan malaria omdat ze de kosten van de behandeling (omgerekend 7 euro) niet konden betalen.
Susa Mabruki met haar jongste zoon Gerisha. Hij had koorts en diarree, waarvoor hij behandeld kon worden in het gezondheidscentrum in de buurt.
Motivatie
Het is een voorrecht om mensen te ontmoeten die de diensten van Medair gebruiken. Het maakt me duidelijk wat mijn rol is in het grote geheel van de samenwerking. Het motiveert mij opnieuw om me er helemaal voor in te zetten dat als iemand met Medair of haar medewerkers in contact komt, de dienstverlening van de hoogste kwaliteit is, beloften worden nagekomen en mensen op waardige wijze worden behandeld.
Uitzonderlijk waardevol
Waardigheid lijkt op het eerste gezicht misschien een wollig begrip. Maar dit is wat ik ermee bedoel: de menselijkheid van de ander zien en respecteren. Als christen geloof ik dat ieder mens naar het beeld van God gemaakt is. We vertonen allemaal goddelijke trekken. We zijn uitzonderlijk waardevol. Daarom is hulp bieden aan iemand die in een kwetsbare situatie zit een heilig voorrecht. Als je op basis van dit principe omgaat met anderen, dan groeit de waardigheid.
Over Medair
Medair is een internationale hulporganisatie die noodhulp en herstel brengt naar families die kwetsbaar zijn geworden door natuurrampen, conflicten en andere crises. Voor deze inhoud is gebruik gemaakt van informatie van Medair-medewerkers in het veld en op het hoofdkantoor. De zienswijzen in dit bericht vallen onder de verantwoordelijkheid van Medair en dienen op geen enkele wijze beschouwd te worden als de officiële opvatting van enige andere organisatie.
Meer informatie over het programma van Medair in DR Congo kunt u hier vinden. Of volg ons op Twitter via @MedairInt en @Medair_DRC.
