Onlangs was ik op bezoek bij twee van onze noodhulpprogramma’s: in DR Congo en in Oekraïne. Twee zeer verschillende situaties, waarvan er slechts één bij ons in het nieuws komt. Ruim twintig jaar geleden werkte ik voor het eerst in DR Congo. Noodhulporganisaties redden jaarlijks duizenden mensenlevens in dat land. Maar toch, wat ik deze keer zag en van de Congolezen hoorde, heeft mij geschokt. Wist u dat Congo te maken heeft met een van de grootste voedselcrises ter wereld? Ik schrijf deze blog om hun situatie onder de aandacht te brengen.
Zo’n 27 miljoen mensen, dat is één op de drie inwoners, gaan vanavond waarschijnlijk met honger naar bed.
Dit is des te frustrerender als je weet dat in Congo heel veel voedsel geproduceerd wordt. Er zijn veel verschillende soorten fruit en groenten, er wordt koffie verbouwd en heerlijke kaas gemaakt. In het oosten van Congo zag ik prachtige groene velden waar genoeg voedsel groeide om gezinnen te voeden.
Er is in DR Congo geen tekort aan fruit en groente. Maar waarom is er dan zo’n grote voedselcrisis? © Medair
Waarom is er dan zoveel honger in Congo?
Er zijn meer dan 120 gewapende groepen in Oost-Congo. Door meer dan 25 jaar onophoudelijk conflict is er een klimaat van terreur en onveiligheid ontstaan. De mensen moeten keer op keer hun huizen, velden en levensonderhoud achterlaten. Het is onmogelijk geworden om een bedrijf of een boerderij te runnen of om kinderen gewoon naar school te laten gaan. In Congo kunnen 5,5 miljoen mensen niet terug naar hun huizen.
Verschrikkelijk geweld
Het geweld is verschrikkelijk. Edira, een moeder met acht kinderen, vertelde dit aan ons team: “Ik kan al drie jaar niet naar mijn huis. Mijn dorp is verschillende keren aangevallen. De laatste keer hoorde ik het schieten dichterbij komen. Ik heb mijn kinderen meegesleurd en ben gaan rennen. Mijn man wilde blijven om ons huis te beschermen. Hij is er niet meer uit gekomen. De aanvallers staken onze huizen in brand terwijl de bewoners er nog in zaten. Mijn man is omgekomen, net als de meesten van mijn familie en vrienden.”
“De aanvallers staken onze huizen in brand terwijl de bewoners er nog in zaten.”
Edira (op de voorgrond) met andere patiënten bij een door Medair ondersteund gezondheidscentrum in de provincie Ituri, maart 2022. © Medair
Edira moest proberen om haar leven ergens anders weer op te bouwen. Met de kinderen stond ze er alleen voor. “Ik ben op zoek naar een baan om mijn gezin te kunnen onderhouden. Soms kan ik op het gemeenschappelijke land werken. Maar dat komt niet vaak voor.”
Net als veel anderen in haar situatie heeft Edira het moeilijk. Ze moet zien te overleven in een land dat weinig in het nieuws komt. Jaar in jaar uit is er te weinig geld voor de noodhulp in Congo, terwijl de nood steeds groter wordt. In het 2022 Humanitarian Response Plan wordt geschat dat 27 miljoen mensen dit jaar op noodhulp aangewezen zijn. Dat zijn 7,4 miljoen mensen meer dan vorig jaar!
De Congolezen hebben echt veel meer aandacht en hulp nodig.
Meer dan gezondheidszorg
Medair werkt samen met het Congolese Ministerie van Volksgezondheid en andere noodhulporganisaties aan levensreddende voorzieningen voor de gezinnen die verdreven zijn en voor de mensen die hen opvangen. Het werk dat ik onze teams zag doen, deed me beseffen dat er hoop is, ondanks de enorme uitdagingen.
Medair biedt al 25 jaar lang gratis medische zorg aan. Dat doen we via de plaatselijke medische posten en ziekenhuizen. Op die manier steunen we wat er al is en trainen we de lokale mensen die er werken. We kiezen voor een multisectorale benadering, dat wil zeggen dat we inzetten op verschillende vormen van hulp, zoals medische zorg, voedselbehandeling voor kinderen onder de vijf en schoon drinkwater en sanitair.
In een van de gezondheidscentra ontmoette ik mensen die van ons afhankelijk zijn voor hun veiligheid terwijl ze het meest kwetsbaar zijn. Een moeder zoals Nema kan haar dochter Esther erheen brengen voor behandeling tegen buikpijn. Georgette heeft een baby, Victoire, met een gewrichtsaandoening. Ze kan haar hoofdje niet omhoog houden en krijgt gratis behandeling en nazorg in het ziekenhuis. We regelen ook het vervoer naar het ziekenhuis. Op deze plek kon Gisèle veilig bevallen van een prachtige dochter, omringd door de mensen die haar dierbaar zijn.
Georgette met haar baby Victoire in een door Medair ondersteunde gezondheidscentrum in de provincie Ituri, april 2022. © Medair
In DR Congo ontmoette ik ook een plaatselijke leider die een handgeschreven brief voor me had. Hij wilde onze teams bedanken voor het werk dat ze doen. Ondanks alle uitdagingen laten deze momenten zien dat onze ‘van mens tot mens’ benadering echt een verschil maakt. En het doet mij beseffen dat we een verantwoordelijkheid hebben om meer aandacht te vragen voor de plekken die niet in de media in beeld komen.
Door ontmoetingen met mensen zoals deze plaatselijke leider in de provincie Ituri merk ik dat we een verschil maken in DR Congo, ondanks de enorme uitdagingen. © Medair
Bewustwording en aandacht vragen
Als deelnemer aan de Integral Alliance, een groep hulporganisaties die over heel de wereld en in DR Congo samenwerken, brengen we vergeten crises meer onder de aandacht. Samen met organisaties zoals Tearfund, ZOA en World Relief maken we meer mensen bewust van de situatie in Congo, zodat deze crisis meer aandacht krijgt en er uiteindelijk meer geld beschikbaar komt.
Er is zoveel nood in de wereld, dat de moed je soms in de schoen zakt. Maar kijk eens wat we bereiken als we samenwerken. Dat zien we bijvoorbeeld ook bij de hulp in de crisis in Oekraïne. Dat is zo inspirerend! Ik hoop dat u ook naast de mensen in DR Congo wilt gaan staan. Sluit u aan bij ons gebedsnetwerk, steun ons werk financieel of maak het bekend in uw familie, kerk of omgeving, zodat meer mensen in actie komen.
Bovenal hoop ik dat u met ons meebidt om vrede in Congo, zodat de gezinnen eindelijk kunnen uitzien naar een veiligere en hoopvollere toekomst. Want dat is hun verlangen, zoals Edira het onder woorden brengt: “We willen naar huis. Ik wil terug naar mijn eigen grond. Door gebed en met Gods hulp zullen we teruggaan.”
Voor deze inhoud is gebruik gemaakt van informatie van Medair-medewerkers in het veld en op het hoofdkantoor. De zienswijzen in dit bericht vallen onder de verantwoordelijkheid van Medair en dienen op geen enkele wijze beschouwd te worden als de officiële opvatting van enige andere organisatie.
