Verhalen

Zuid-Soedan; voorbij conflict en lijden

Als ik de Medair-kliniek binnenloop, zie ik haar meteen. Stil zit de jonge moeder op één van de bedden. Haar éénjarige dochter ligt dicht tegen haar aan te slapen, bedekt onder een prachtig gekleurde doek. Samen met twee andere collega’s loop ik naar haar toe. We raken in gesprek en ze vertelt dat ze uren heeft gelopen om bij onze kliniek voor ernstig ondervoede kinderen te komen. Haar dochter raakte steeds meer verzwakt. Als moeder had ze geen andere keuze dan, haar dochter dragend, de lange voetreis te ondernemen.

Het verhaal van deze moeder raakt mij. Het gebrek aan goede gezondheidszorg in dit land en de ernstige ondervoeding die zoveel kinderen treft, is hartverscheurend. Tegelijkertijd laat deze moeder ook zoveel liefde en zorg voor haar kind zien. De wegen rondom het stadje waar onze kliniek gevestigd is, zijn niet zonder gevaar – zeker niet voor een jonge vrouw. Toch neemt ze het risico. Hoewel veel mensen in deze omstandigheden vaak geen andere keuze hebben dan door te gaan en wellicht tot op zekere hoogte de gevaren te accepteren, kan ik niet anders dan bewondering hebben voor haar moed.

Een moeder en haar kind in een voedingskliniek van Medair. ©Medair/Amy van Drunen

Vol enthousiasme
Na mijn bezoek aan de kliniek lopen we terug naar onze basis. Terwijl wij de landingsbaan oversteken, zien we een grote groep mensen om een helikopter heen staan. Mensen lachen, klappen en dansen. Als ik aan een man vraag wat er aan de hand is, vertelt hij: “Onze kinderen worden teruggebracht.” Later hoor ik van een collega dat vorig jaar een aantal kinderen ontvoerd waren uit de gemeenschap. Na vele maanden zijn zij weer terug. Het moment ontroert mij. De gemeenschap die zo blij is en hun kinderen vol enthousiasme opwacht, is een prachtig beeld.

Waar denkt u aan?
Waar denkt u aan als u over Zuid-Sudan hoort? Oorlog, honger, kindersterfte, en ziektenuitbraken? Zo ja, dan heeft u gelijk. Maar ook niet. Gevechten en conflicten zijn in sommige gebieden zeker geen uitzondering. Veel mensen in Zuid-Sudan eten maar één maaltijd per dag. Het aantal ondervoede en zieke kinderen en moeders die wij behandelen in onze klinieken is vaak hoog. Maar dat is niet alles. Dat is niet het hele verhaal. Zuid-Sudan is meer dan de beelden van onrust, armoede en lijden die eens in de zoveel tijd op televisie verschijnen.

Herinneringen
Binnenkort zit mijn tijd in Zuid-Sudan erop. Terwijl het einde van mijn contract nadert, denk ik regelmatig terug aan de mensen die ik ontmoet heb. Ik herinner mij Rebecca, een moeder van acht kinderen. Al jong verloor ze haar man en in de jaren die volgden, overleden ook drie van haar kinderen. Samen lieten deze kinderen acht kleinkinderen achter. De jongste was net zes maanden oud toen haar moeder overleed. Rebecca besloot voor hen alle acht te zorgen. Zonder enig inkomen probeert ze elke dag voldoende eten voor haar kleinkinderen te vinden. Sommige dagen lukt dat, andere dagen niet. Tijdens ons gesprek vroeg ik Rebecca wat haar hoop is voor de toekomst. Zachtjes maar duidelijk antwoordde ze: “Mijn hoop is dat alle mensen God vinden. Dat er vrede is in Zuid-Sudan. En dat mijn kleinkinderen naar school kunnen.” Luisterend naar haar verhaal, voelde ik de tranen in mijn ogen opkomen. De liefde die deze grootmoeder heeft voor haar kleinkinderen en haar hoop voor de toekomst zijn zo krachtig.

“Mijn hoop is dat alle mensen God vinden. Dat er vrede is in Zuid-Sudan. En dat mijn kleinkinderen naar school kunnen.”

Passie en zorg
Ik denk ook aan mijn Zuid-Sudanese collega’s. Onlangs deelde ik een tent met een collega die in één van Medair’s voedingsklinieken werkt. Vroeg in de ochtend, zodra ze wakker werd, hoorde ik haar vaak al met de kliniek bellen om te vragen hoe de kinderen de nacht hadden doorgebracht en of ze al enige tekenen van verbetering toonden. Soms kwam ze terug van een dag in de kliniek, verslagen. Een van de kinderen was dan nog zieker geworden. Op andere dagen, kwam ze vaak vrolijk terug. Ze hadden een of meerdere kinderen kunnen ontslaan uit de kliniek. Haar passie en zorg voor deze jonge, kwetsbare kinderen zal ik nooit vergeten.

Bijzondere en sterke mensen
Als ik over niet al te lange tijd Zuid-Sudan verlaat, zullen het voornamelijk mijn herinneringen aan de bijzondere en sterke mensen zijn die het beeld van dit land vormen. Ja, pijn, verdriet en geweld is in grote mate aanwezig. Ook dat zal mij altijd bijblijven. Een Zuid-Sudanees vertelde mij ooit: “Wij zijn in een crisis geboren, wij groeien op in crisis, en mijn kinderen zullen ook in crisis groot worden.” De situatie in Zuid-Sudan is complex en voelt wellicht soms uitzichtloos. Tegelijkertijd is het veel meer dan dat. Mijn collega’s, Rebecca en de vele andere mensen laten dit zien. Het is misschien niet wat wij op het nieuws zien. Maar uiteindelijk schrijven deze mensen samen het verhaal van Zuid-Sudan. Tenminste, voor mij in ieder geval wel.

LAATSTE NIEUWS