We werken eraan om gezondheidszorg toegankelijk te maken tijdens noodsituaties, omdat juist dan de noden groot zijn. Waarom? Bij conflicten en natuurrampen hebben mensen geen toegang meer tot gezondheidszorg, raakt de zorg overbelast, worden ziekenhuizen en zorgposten beschadigd en worden dienstverlening en toeleveringsketens onderbroken. Mensen slaan op de vlucht of worden dakloos, wat tot uitbraken van ziekten kan leiden. Verder ontstaat er vraag naar psychosociale zorg, moeten reguliere kindervaccinaties doorgaan en blijft gezondheidszorg voor moeder en kind nodig. Ook de zorg bij chronische, niet-overdraagbare ziekten (zoals diabetes en hoge bloeddruk) moet doorgang vinden.
Omdat elke crisis uniek is, is er niet één manier waarop essentiële gezondheidszorg verleend moet worden tijdens een noodsituatie. Elke context is anders, de toegankelijkheid wisselt en de aanwezige gezondheidszorg is op elke locatie weer anders. Overal passen we de noodgezondheidszorg aan op de noden van de mensen voor wie we werken en de situatie waarin dat gebeurt.
Al onze gezondheidszorgacties vallen onder de noodgezondheidszorg. Al onze hulpacties zijn tegenwoordig aangepast om de verspreiding van Covid-19 te voorkomen. Dat ziet er zo uit in vier zeer uiteenlopende situaties: Zuid-Soedan, Somalië, Syrië en Jordanië.
Zuid-Soedan
Door chronische onderontwikkeling en aanhoudend conflict is de nood in Zuid-Soedan enorm groot geworden. Ongeveer 5,2 miljoen mensen in Zuid-Soedan hebben zorg nodig, volgens het Bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Aangelegenheden van de Verenigde Naties (UNOCHA). Door conflict, overstroming en beperkt functionerende infrastructuur is de gezondheidszorg onvoldoende toegankelijk. De gevolgen kunnen enorm zijn voor vrouwen die verloskundige zorg nodig hebben, kinderen die behandeling tegen ondervoeding of malaria nodig hebben of families die gevaccineerd willen worden tegen vermijdbare ziekten.
Op plekken zoals de staten Jonglei en Upper Nile hebben we vaste programma’s. Daarnaast komt ons noodhulpteam in Juba snel in actie bij grootschalige ontheemding, uitbraken van ziekten, ondervoeding of natuurrampen. In Zuid-Soedan kan noodgezondheidszorg variëren van het uitvoeren van een grote vaccinatiecampagne tegen mazelen tot het behandelen van acute ondervoeding in klinieken die we alleen of met partners runnen. Maar ook voor vervoer van medische materialen per vliegtuig, motorfiets of door moerassen deinzen we niet terug.
Somalië
Families in Somalië hebben al jarenlang te kampen met onveiligheid, maar nu is de situatie in dit land nog slechter geworden door droogte, overstromingen, sprinkhanen en honger. Bijna vier miljoen mensen in Somalië hebben basisgezondheidszorg nodig, maar de toegang is beperkt door ontheemding, afstand, onveiligheid en reisbeperkingen. Onveiligheid blijft een zorg voor noodhulpwerkers zoals wij. Door daar zorgvuldig mee om te gaan, kunnen we levensreddende hulp blijven geven aan Somalische families.
Vanwege de lastige veiligheidssituatie in Somalië, kiezen we voor een iets andere benadering van noodgezondheidszorg. Ons hoofddoel is om de kwaliteit te verbeteren van de zorg die op de zorglocaties geboden wordt. Daarom werken we nauw samen met nationale partners en rusten we hen toe om zorg te verlenen in de gemeenschappen, 24-uurs verloskundige zorg te bieden in klinieken en behandeling tegen ondervoeding uit te voeren. We maken gebruik van een robuust netwerk van zogenaamde zorggroepen om goede gewoonten voor voeding, gezondheid en hygiëne te bevorderen. Ook wordt op die manier psychosociale zorg gegeven aan families die het moeilijk hebben. We versterken de plaatselijke systemen en geven de mensen ter plaatse toerusting. Zo zorgen we ervoor dat families de zorg en ondersteuning krijgen die ze nodig hebben.
Syrië
Tien jaar geleden was de noodsituatie in Syrië overal in het nieuws. De nood is nog steeds aanwezig, hoewel er wereldwijd minder aandacht is voor dit prachtige land met zijn rijke geschiedenis. Volgens UNOCHA hebben 12,4 miljoen mensen in Syrië acute gezondheidsondersteuning nodig. Maar na 10 jaren van conflict is minder dan 60 procent van de ziekenhuizen operationeel. Er zijn meerdere crises tegelijk, de zorgkosten zijn hoog en er is een tekort aan medische materialen en zorgpersoneel, daardoor is het voor families heel moeilijk geworden om gebruik te maken van zorgvoorzieningen. Vooral mensen met beperkingen zijn hierdoor getroffen.
We kunnen geen noodgezondheidszorg geven als de ziekenhuizen en gezondheidscentra zo beschadigd zijn dat ze onbruikbaar zijn geworden. Daarom houden we ons ook bezig met het herstellen en uitrusten van beschadigde zorgvoorzieningen. We maken ze veilig en toegankelijk voor zorgverleners en mensen uit de gemeenschap en voor de opslag van medicijnen. We ondersteunen en trainen zorgverleners en hebben ook programma’s voor gezondheid in de gemeenschappen opgezet. Zo weten de families welke zorg er is en krijgen ze belangrijke informatie over gezondheid. Waar mogelijk trainen we ook plaatselijke fysiotherapeuten en zorgen we ervoor dat mensen met lichamelijke beperkingen beschikking krijgen over hulpmiddelen die ze nodig hebben om naar buiten te gaan en zich op waardige wijze onder de mensen te begeven.
Jordanië
In Jordanië worden meer dan een kwart miljoen vluchtelingen opgevangen, volgens cijfers van de VN-vluchtelingenorganisatie. De gevluchte mensen komen voornamelijk uit Syrië, maar er zijn ook mensen afkomstig uit Irak, Jemen, Somalië en verder. De gezondheidszorg in Jordanië is één van de beste in de regio, aldus een rapport uit 2016 van de Wereldgezondheidsorganisatie. Maar de zorg is voor vluchtelingenfamilies vaak onbetaalbaar. Veel vluchtelingen verdienen omgerekende een paar euro per dag met los-vast werk.
Omdat de gezondheidszorg in Jordanië zo effectief is, willen we ervoor zorgen dat vluchtelingenfamilies daarvan gebruik kunnen maken als ze zorg nodig hebben. We geven daarom geld voor gezondheidszorg, waarmee de kosten van acute ingrepen, interventies en behandelingen voor vluchtelingenfamilies betaald worden. We richten ons op verloskundige zorg, zorg voor kinderen en de behandeling van niet-overdraagbare ziekten. Met het geld-voor-gezondheidprogramma worden de kosten rechtstreeks aan de zorginstelling betaald of krijgen families achteraf een vergoeding. Op deze manier krijgen families toegang tot de noodzakelijke zorg, passend bij hun situatie en gebruikmakend van de bestaande, effectieve gezondheidszorg.
Gevarieerde aanpak
Noodgezondheidszorg is anders in elk land waar we werken. Dat is ook nodig, want ook de noodsituaties zijn verschillend. Hoewel onze aanpak varieert, is het uiteindelijke doel steeds hetzelfde: kwetsbare mensen toegang geven tot de zorg die ze nodig hebben om op waardige wijze te leven en om nieuwe gezondheidscrises te voorkomen.
We zijn altijd op zoek naar getalenteerde zorgmedewerkers voor onze teams. Bekijk onze vacaturepagina om te zien of er werk is dat bij jou past!
Foto voorpagina: © Medair/Odile Meylan
Bronnen voor de cijfers:
- UNOCHA, 2020 > Global Humanitarian Overview 2021
- UNHCR, 2021 > Jordan Fact Sheet – September 2021
- WHO, 2016 > Comprehensive assessment of Jordan’s health information system 2016
- UNOCHA, 2021 > Humanitarian Needs Overview 2021: Syrian Arab Republic
De gezondheidszorg en voedselvoorzieningen van Medair in Zuid-Soedan worden gefinancierd door UK aid van de Britse regering, het Bureau voor Internationale Ontwikkeling van de Verenigde Staten (USAID), het DG Europese Civiele Bescherming en Humanitaire Hulp (ECHO), het Zwitserse Bureau voor Ontwikkeling en Samenwerking, Slovak Aid en gulle giften van particuliere donateurs.
Het werk van Medair in Syrië wordt gefinancierd door het DG Europese Civiele Bescherming en Humanitaire Hulp (ECHO), Swiss Solidarity en particuliere donateurs.
Het werk van Medair in Jordanië wordt gefinancierd door het Zwitserse Bureau voor Ontwikkeling en Samenwerking (SDC), het Bureau voor Humanitaire Aangelegenheden van de VN, het DG Europese Civiele Bescherming en Humanitaire Hulp (ECHO), het Duitse Ministerie van Buitenlandse Zaken, het Bureau voor Bevolking, Vluchtelingen en Migratie (PRM) van het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken en door particuliere donateurs.
Voor deze inhoud is gebruik gemaakt van informatie van Medair-medewerkers in het veld en op het hoofdkantoor. De zienswijzen in dit bericht vallen onder de verantwoordelijkheid van Medair en dienen op geen enkele wijze beschouwd te worden als de officiële opvatting van enige andere organisatie.
