Zuid-Sudan voor het eerst zien

Chris Cooper ging in 2017 hardlopen in Kenia. Hij had niet verwacht dat deze ervaring zijn leven zou veranderen.

Chris is alleenstaande vader van een jonge zoon. Bij de aanblik van de lege klaslokalen in plattelandsscholen realiseerde hij zich dat kinderen de opleiding misliepen die het leven van hun gezinnen zou kunnen verbeteren. Hij ontdekte dat zorgen voor maaltijden betekent dat de kinderen vaker naar school gaan.

Na terugkomst in het Verenigd Koninkrijk zette hij een bedrijf op, Runners Heal. Met de inkomsten uit de verkoop van shirts koopt hij rijst en bonen voor de scholen, allemaal lokaal verbouwd in Keniaanse gemeenschappen. De onderneming groeide en werd zijn fulltime baan. Inmiddels zijn er bijna 500.000 maaltijden verzorgd voor schoolkinderen. De shirts met het label ‘We Run This’ worden wereldwijd verkocht en ze worden gedragen door atleten, hardlopers en mensen die zich aansluiten bij de beweging om schoolkinderen te eten te geven. In de loop van de tijd is Chris vaak teruggegaan naar Kenia, Uganda en Ethiopië en is hij betrokken geraakt bij andere noodhulpprojecten. Onlangs ging hij op bezoek bij Medair in Zuid-Sudan om meer te leren over ondervoeding.

Chris was bij ons programma in Renk, waar kinderen en zwangere en borstvoeding gevende vrouwen behandeld worden tegen ondervoeding. Hij bracht ook tijd door met een groep vrouwen die in hun eigen gemeenschap voorlichting geven over gezondheid en hygiëne. Hij kwam tijdens het regenseizoen, wanneer er nog niet geoogst kan worden en de families weinig geld hebben om voedsel te kopen. Renk ligt in het noordoosten van Zuid-Sudan vlakbij de grens met Sudan. Door grensblokkades zijn er voedseltekorten en prijsstijgingen ontstaan. Chris maakte foto’s van het werk daar voor zijn volgers op sociale media.

We hebben Chris gevraagd naar zijn ervaringen bij ons. Hij gaat Medair ook in andere landen bezoeken om bij noodsituaties verslag te doen en ondersteuning te bieden via Runners Heal en andere initiatieven. Blijf op de hoogte van de reizen van Chris naar Medair-landenprogramma’s door je aan te melden voor e-mailupdates.

Dit was je eerste keer in Zuid-Sudan, maar je was ook voor het eerst in een stabilisatiecentrum waar ernstig ondervoede kinderen met medische complicaties verblijven. Wat waren je eerste indrukken?

Mosab was een van de eersten die ik zag. Hij was onvoorstelbaar dun en zijn benen waren paars. Hij huilde, of eigenlijk was hij aan het kreunen terwijl hij futloos bij zijn moeder Rehma op schoot lag. Ze vertelden dat zijn huid door de ondervoeding zo droog was geworden, dat het loskwam. Zijn benen waren daarom ingesmeerd met een paarse zalf. Het was duidelijk dat de Medair-medewerkers veel te doen hadden en Mosab was slechts een van de vele patiënten.

Wat dacht je toen je Rehma en Mosab in het stabilisatiecentrum fotografeerde?

Ik vond het lastig om foto’s te maken, ik was eerder bezig met wat ik kon doen om te helpen.

Maar Jimmy, de manager van de Medair-kliniek, vroeg of ik foto’s wilde maken. Hij vertelde dat het belangrijk is om de beelden en verhalen te delen. Dat helpt mensen om de situatie in Zuid-Sudan te begrijpen en de realiteit te zien.

Rehma vond het goed en als ik de foto’s nu bekijk, ben ik blij dat ik de toestand daar aan anderen kan laten zien. Maar mijn gevoelens waren die van een vader, niet van een fotograaf.

Wat is het verhaal van deze familie?

In de drie dagen dat ik in Renk was, zag ik veel vrouwen in het bevallingscentrum en met hun kinderen in het stabilisatiecentrum. Ze waren altijd alleen, zonder man.  Soms bleven ze een hele week in het stabilisatiecentrum, om de beste zorg voor hun ernstig zieke kind te krijgen. Ze maakten zich zorgen over de kinderen die ze thuis hadden achtergelaten.

Met Alnor had ik direct een klik. Hij was de enige vader die ik daar zag. Hij zat naast het bed van zijn vrouw en kind. Ik wilde hem laten weten dat ik daar veel respect voor had. Hij maakte grapjes met me en ze wilden dat ik een foto van hun gezin zou maken.

Wat heb je geleerd over water en ondervoeding in de context van noodhulp?

De afgelopen twee jaar ben ik op veel plekken in Oost-Afrika geweest en heb ik veel geleerd over de moeiten waar de mensen mee te maken hebben. Tijdens deze reis met Medair ben ik duidelijk het verband gaan zien tussen schoon water en ondervoeding.

Zoals zoveel mensen, dacht ik dat ondervoeding vooral door een tekort aan voedsel kwam. Maar ook water en hygiëne zijn belangrijke factoren, met name voor jonge kinderen. Zonder toegang tot schoon water en goede hygiëne worden kinderen vaak ziek. Als ze slechte voeding krijgen, dan kunnen ze minder goed herstellen en worden ze zwak, wat weer kan leiden tot acute ondervoeding.

Het behandelingssysteem voor oppervlaktewater vond ik heel opmerkelijk. Tot nu toe was ik op plekken waar grondwater was en waar je alleen een boorgat hoefde te maken. Maar in Renk kan dat niet: alleen de rivier de Nijl en regenwater kunnen gebruikt worden. Op zich biedt de Nijl voldoende water, maar het moet wel gezuiverd worden. Het eenvoudige filtersysteem werkt goed, maar is alleen beschikbaar voor mensen die vlak bij de rivier wonen.

Welke rol speelt de economische situatie als het om voedsel gaat in Zuid-Sudan?

De meeste mensen die ik in Renk sprak, hebben één maaltijd per dag. Vaak eten ze sorgho, een voedzame graansoort die je net als rijst of als pap kunt eten. Sorgho is als voedingsmiddel onderdeel van de voedseldistributies van het Wereldvoedselprogramma (WFP).

Een zak van 50 kilo sorgho, daar kan een familie van 10 personen een maand lang van eten. Dat kost 7.500 Zuid-Sudanese pond, ongeveer 53 euro. Er zijn maar weinig mensen die een betaalde baan hebben en zij verdienen per maand ongeveer 2.000 Zuid-Sudanese pond, of 14 euro.

In het afgelopen jaar zijn de marktprijzen voor eten en huishoudelijke goederen met 100% gestegen vanwege tekorten en grensblokkades. Dat geeft je een idee van de problemen die gezinnen hier in Renk iedere dag ervaren.

Yak, een van de Medair-medewerkers uit Renk, nodigde me bij hem thuis uit. Zijn vrouw vertelde dat alles op de markt heel duur is. Yak is de enige kostwinner in het gezin. Met zijn maandloon onderhoudt hij 15 personen.

Hoe was de ontmoeting met de vrouwen van de vrijwillige zorggroep?

Ze ontvingen me al zingend – ik was sprakeloos en vereerd. Toen ze me over hun levens begonnen te vertellen, was dat een eye-opener.

Ik vroeg bij wie de kinderen naar school konden gaan. Er waren maar enkele vrouwen die hun hand opstaken. Slechts een paar vrouwen waren zelf naar school geweest.

De confrontatie met ongelijkheid vind ik altijd lastig, economisch of op basis van ras of gender. Dit speelt niet alleen in Zuid-Sudan, maar deze vrouwen hebben zo’n zware last te dragen. Hun leed, maar ook hun trots en vastberadenheid kon ik duidelijk voelen. Na ons gesprek vroegen ze: ‘Wat ga je doen nu we je onze situatie hebben uitgelegd?’ Ik zag dat ze wel voor zichzelf moesten opkomen en niet stil konden afwachten. Ze hadden ook zeker gevoel voor humor en hun lach ben ik niet vergeten!

Dit was de eerste keer dat ik met een hulporganisatie optrok. Ik geef toe dat ik een beetje sceptisch was en dikke salarissen en luxe onderkomens verwachtte. Maar Medair maakte een heel andere indruk op mij. Ze hebben een duidelijke visie en missie die op de werkvloer in de praktijk wordt gebracht. De medewerkers dragen het Medair-logo met trots.

Dit was de eerste keer dat ik met een hulporganisatie optrok. Ik geef toe dat ik een beetje sceptisch was en dikke salarissen en luxe onderkomens verwachtte. Maar Medair maakte een heel andere indruk op mij. Ze hebben een duidelijke visie en missie die op de werkvloer in de praktijk wordt gebracht. De medewerkers dragen het Medair-logo met trots.

Welke foto en ervaring hebben de meeste indruk op je gemaakt en waarom?

Dit beeld doet me aan Zuid-Sudan denken. De tederheid waarmee Jimmy een kind in het stabilisatiecentrum onderzoekt. Dit illustreert wat Zuid-Sudan nodig heeft: zorg, geduld, begeleiding en vriendschap. En bovenal vrede en liefde.

Bedankt voor je komst naar Zuid-Sudan, Chris! Dankjewel dat je zo betrokken bent bij het helpen van anderen. Door jouw aandacht voor ons werk heb je ons team en de gemeenschappen die je bezocht een boost gegeven. We zien je graag nog een keer terug in het veld.

 

 

CHECK OUR LATEST STORIES