We zijn hetzelfde, zus.

Twee vrouwen ontmoeten elkaar in Zuid-Sudan

Tik tik tik. Gegiechel.

Van achter mij raken een paar kleine, vuile handen de tatoeage op mijn pols aan terwijl ik met ons team door het kamp Mangateen loop. Omdat ik veel foto’s maak, loop ik vaak achteraan. Als ik me omdraai om te kijken wie me aanraakt, hoor ik gegil en maken een paar kinderen zich in een wolk van stof uit de voeten. Ik ben de enige buitenlander hier, dus ik ben soort bezienswaardigheid.

Het is mijn eerste veldbezoek sinds ik bij het team in Juba, Zuid-Sudan werk. In 2016 ben ik in de noodhulp begonnen en dit is mijn derde land. Vergeleken met de hier gebruikelijke tochten per helikopter, door moerassen en met kano’s is dit niet echt een ‘veldbezoek’ te noemen. Het was maar een kwartier met de auto, maar toch wilde ik graag mee. Vandaag houden we groepsdiscussies om uit te vinden of de gemeenschap wil dat er huishoudelijke artikelen in het kamp gedistribueerd worden of dat ze liever bonnen hebben die ze op de markt kunnen besteden.

De mensen die we spreken, zijn in augustus 2018 naar dit informele kamp overgeplaatst. Zo’n 1.500 mensen moesten verhuizen na een conflict tussen verschillende stammen in een grote opvanglocatie in het noorden van het land. Deze mensen leven nu in een donkere, open en lege loods.

Vandaag hebben we twee besprekingen. Een groep vrouwen gaat in gesprek met mijn vrouwelijke collega en de mannen gaan met de mannelijke teamleden praten. Veertien vrouwen zitten in de schaduw op plastic stoelen terwijl een jongeman uit het kamp tolkt tussen het Nuer en het Engels.

Wat me direct opvalt, zijn de traditionele patronen op hun lichaam. Over deze zogenaamde scarificatie heb ik wel gelezen, maar dit is de eerste keer dat ik vrouwen met stippen en lijnen op hun gezicht zie. Ze zien er statig uit, met hun lange benen en rijzige gestalte. Ik sta in dubio, zal ik hun schoonheid in foto’s vangen of stop ik mijn camera weg en ga ik er gewoon bij zitten uit respect voor hun waardigheid?

Terwijl het gesprek over de distributie op gang komt, voelen de vrouwen zich beter op hun gemak bij ons vreemdelingen. Mijn collega is zelf Zuid-Sudanese en ze geeft de vrouwen de gelegenheid om met korte verhalen te antwoorden op vragen, zoals hier gebruikelijk is. Ik neem verschillende foto’s van de vrouwen in de kring, terwijl ze met elkaar in gesprek zijn en op elkaar reageren. Na een tijdje durf ik een van de vrouwen te vragen of ik een portretfoto mag maken. Ik richt mijn camera op haar en vraag ‘okee’? Ze knikt en trekt een serieus gezicht.

Wanneer de officiële discussie voorbij is, heb ik veel foto’s gemaakt en gelachen met de vrouwen. Ik vraag wat over hun leven vóór het conflict. Ze vertellen over de regen en de landbouw. Over zo veel fruitbomen dat je ervan kon leven. Over rivieren vol met vis.

Ineens wijst een van de vrouwen naar mij. Ze heet Mary. Via de tolk laat ze weten dat ze een vraag voor me heeft. Ik weet niet wat me te wachten staat. Ze strekt haar lange arm en sierlijke hand naar mij uit. Haar ogen spreken boekdelen. Gratie. Hoop. Vertrouwen.

“Jij en ik zijn hetzelfde, mijn zus. Het verschil is dat jij opgeleid bent en ik in nood zit.”

Ik voel een brok in mijn keel de tranen schieten in mijn ogen.

“Ik vertrouw jou omdat je een vrouw hebt meegenomen om met ons te praten. Een vrouw kan niet naar de moeite van een andere vrouw luisteren zonder iets te doen, te doen wat ze kan. Daarom vertrouw ik jou.”

Ik knik sprakeloos.

Dit is het. Hier ben ik voor gekomen. Wat een voorrecht om als gelijke te worden gezien door een vrouw die de kracht heeft om hoop te houden in Zuid-Sudan. Die de kracht heeft om wéér een buitenlander te ontvangen die persoonlijke vragen komt stellen, ondanks de vele anderen die al naar haar nood hebben geïnformeerd en om wat voor reden dan ook niet konden helpen.

Ik ben gekomen om – opnieuw – te leren dat we allemaal gelijk zijn, zelfs met tatoeages, littekens of verschillende schoonheidsidealen. Met verschillende ideeën over familie. Over liefde. Dit zocht ik, opgeschud worden, mijn beperkingen onder ogen zien en de grenzen van mijn medeleven verleggen.

Doe vandaag wat u kunt om de lasten van vrouwen in nood te dragen en geef een gift aan ons Vrouwen- en kinderfonds.