Verhalen

Oekraïne crisis: contact leggen waar je maar bent

Medair geeft mentale gezondheidszorg en psychosociale hulp in Oekraïne en Polen.

Opeens kan alles veranderen. Gezinnen in Oekraïne en in zoveel andere delen van de wereld waar wij werken, weten hoe waar dit is. De ene dag is het leven nog zoals het altijd was. De volgende dag verlies je met je familie alles wat je hebt bij een natuurramp, of ben je op de vlucht voor geweld. Je vindt jezelf terug in een vluchtelingenkamp of een andere opvangplek. Misschien vragen je kinderen je wanneer jullie weer terug gaan naar huis, of wanneer ze weer naar school terug kunnen. Het leven is ineens onvoorstelbaar stressvol geworden.

Stress verminderen

Het is essentieel om mentale en psychosociale hulp te bieden in grote crisissituaties zoals nu in Oekraïne. Het bieden van mentale hulp helpt mensen in het hanteren van stress en het leren omgaan met de nieuwe situatie. Daarom is mentale hulp en psychosociale zorg zo’n belangrijk onderdeel van onze hulp in Oekraïne.

A woman cries as she hugs a loved one.

Een vrouw huilt als ze een geliefde omhelst bij de grens tussen Oekraïne en Polen. ©Medair / Dale MacMillan

Samenwerking

In Oekraïne werken we samen met Trauma Support Ukraine (TSU). Dat is een samenwerking van drie organisaties: Trauma Company, Sounds of Change, en Safe & Sound. Deze organisaties hebben tientallen jaren ervaring in het geven van traumahulp en trauma sensitieve trainingen in crisissituaties. Medair ondersteunt TSU die wekelijks trainingen en webinars geeft aan psychologen in Oekraïne, zodat zij in deze crisissituatie trauma sensitieve hulp kunnen geven aan de lokale bevolking.

Online trainingen

Door deze extra training over traumazorg te geven aan psychologen en psychosociaal werkers in Oekraïne, zorgen we ervoor dat deze professionals voldoende toegerust zijn en dat zij hun werk in deze moeilijke omstandigheden kunnen voortzetten. Zij zijn immers degenen die Oekraïens spreken en de cultuur goed kennen. Zij begrijpen wat hun cliënten nu meemaken. De training wordt online gegeven via Zoom. Daarnaast maakt TSU ook gebruik van WhatsApp en daarmee zijn ze verbonden met psychologen in heel Oekraïne. “Online zijn betekent ook dat we flexibel zijn. De psychologen die wij ondersteunen kunnen contact leggen waar ze ook zijn; op een opvanglocatie, in een huis, onderweg naar een buurland. Het is een geweldige manier van contact maken en het delen van ervaringen”, zegt Anne van den Ouwelant, trauma-deskundige en trauma-sensitief trainer met internationale ervaring. “De deelnemers stellen veel specifieke vragen, zoals: ‘Als de sirenes beginnen te loeien, zijn er kinderen die gaan overgeven. Hoe pakken we dat aan?’. Of: ‘Moeten we proberen om kinderen het conflict uit te leggen? Hoe doen we dat precies?’ Het mooie van online werken is dat we gemakkelijk heel veel mensen kunnen bereiken. Op dit moment bereiken we 150 psychologen. Laten we zeggen dat ze elk vijf cliënten hebben, dan bereiken we 150 maal vijf cliënten. Dat is een groot bereik!”

Verschillende technieken

Anne vertelt dat de training zo is opgezet dat het makkelijk is om de informatie te onthouden en eenvoudig is toe te passen. Anne: “Alle kennis en informatie die we geven, bieden we op een hele praktische en gemakkelijk te onthouden manier aan. Want we weten dat ons vermogen om ons te concentreren onder druk staat in heel stressvolle situaties. Daarom knippen we de informatie in kleine gedeeltes op en bieden we veel technieken aan die ze direct kunnen gebruiken – voor zichzelf én voor degenen die zij weer helpen.” De technieken die worden gebruikt zijn onder andere tapping, ademhalingstechnieken, voorstellingsoefeningen, muziek, tekenen of schilderen en beweging. Ze helpen mensen om beter om te gaan met sterke emoties en om hun veerkracht en gevoel van controle te vergroten. Het helpt ook om de gevolgen van trauma zoveel mogelijk te voorkomen.

Alarmbelletje

“In stressvolle situaties gaat er op een gegeven moment een alarmbelletje rinkelen in ons hoofd om ons te waarschuwen dat er emotioneel gevaar dreigt. Wanneer de stressvolle situatie wekenlang voortduurt, dan moet je momenten creëren om ervoor te zorgen dat de alarmbel niet voortdurend blijft overgaan – hoe kort die momenten ook zijn”, zegt Anne. “De technieken die we onderwijzen zijn manieren om de alarmbel uit te zetten. Dat helpt cliënten om overeind en kalm te blijven, zelfs als alles om hen heen voortdurend verandert.

A woman serves a dish to a person sitting.

Een vrouw serveert een warme maaltijd aan een gezin. Ze zijn net gearriveerd uit Oekraïne. ©Medair / Dale MacMillan

Zelfzorg

Onze teams werken ook in Polen. Daar geven ze psychosociale trainingen aan vrijwilligers die vluchtelingen uit Oekraïne opvangen. Daarnaast biedt Medair ook psychosociale ondersteuning aan vrijwilligers om hun mentale gezondheid te beschermen. “In een crisis als deze hebben we de neiging om onze eigen situatie te vergelijken met die van anderen die in slechtere omstandigheden verkeren, waarbij we vaak onze eigen behoeften bagatelliseren”, zegt Riët Kroeze, senior-adviseur mentale gezondheid en psychosociale zorg. “Maar om goed voor anderen te kunnen zorgen, moeten we eerst goed voor onszelf zorgen. Mentale ondersteuning en psychosociale zorg moet dus ook beschikbaar zijn voor vrijwilligers, voor mensen die onderdak geven aan nieuwkomers, en voor alle anderen die een helpende hand bieden. Daarom vindt Medair het zo belangrijk dat psychologen deze mentale ondersteuning krijgen middels online supervisie en trainingen, en bieden we onze vrijwilligers trainingen aan in zelfzorg. Daarnaast krijgen vrijwilligers ook psychosociale training om hun vaardigheden in het bieden van ondersteuning aan anderen te vergroten.”

Blijf op de hoogte

Schrijf je hier in voor onze e-mail nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van ons werk in Oekraïne en in andere plaatsen waar we noodhulp geven. Schrijf je in!


Alle afbeeldingen ©Medair / Dale MacMillan

Voor deze inhoud is gebruik gemaakt van informatie van Medair-medewerkers in het veld en op het hoofdkantoor. De zienswijzen in dit bericht vallen onder de verantwoordelijkheid van Medair en dienen op geen enkele wijze beschouwd te worden als de officiële opvatting van enige andere organisatie.

CHECK OUR LATEST STORIES