Noodhulpprincipes in het Midden-Oosten

Menslievend. Onpartijdig. Neutraal. Onafhankelijk. Deze vier concepten zijn de grondbeginselen van noodhulp, zoals vastgelegd zijn in de Gedragscode voor de Internationale Rode Kruis- en Rode Halve Maan-beweging en voor noodhulporganisaties.

Menslievend. Onpartijdig. Neutraal. Onafhankelijk.

Deze vier concepten zijn de grondbeginselen van noodhulp, zoals vastgelegd zijn in de Gedragscode voor de Internationale Rode Kruis- en Rode Halve Maan-beweging en voor noodhulporganisaties. Deze principes zijn ook terug te vinden in de Core Humanitarian Standard. Voor Medair en vele andere organisaties vormen deze principes een fundamenteel onderdeel van de benadering van het werk.

Maar wat betekent het in de praktijk? Voormalig regionaal vertegenwoordiger voor het Midden-Oosten Ivor Morgan legt deze principes verder uit en vertelt hoe ze in het werk van Medair toegepast worden

Menslievend

Menslievendheid – of het humanitair imperatief – betekent dat al ons werk gedreven wordt door een verlangen om mensen in nood te helpen. We erkennen dat elk leven telt en dat ieder mens kostbaar en belangrijk is. Vanuit deze erkenning redden we levens, verzachten we menselijk lijden en werken we aan behoud van menselijke waardigheid in crisis- of rampsituaties.

In het Midden-Oosten wordt op veel manieren zichtbaar dat we het humanitair imperatief volgen. In Jordanië zoeken onze medewerkers in de achterbuurten van Amman naar kwetsbare Syrische vluchtelingen die nog geen hulp krijgen van andere organisaties. In Libanon lopen we door vloedwater om families te helpen van wie de onderkomens zijn beschadigd door een storm. Onze collega’s in Syrië reizen naar plaatsen die tot voor kort bezet werden door gewapende groepen. Daar distribueren we levensreddende hulp onder de burgerbevolking. In Irak rijden onze gezondheidsteams urenlang om gezondheidszorg te bieden aan mensen in afgelegen dorpen die anders geen toegang tot gezondheidszorg zouden hebben.

Onpartijdig

Onpartijdigheid betekent dat we uitsluitend op basis van de nood hulp bieden, zonder onderscheid te maken. We geloven dat elk leven telt, daarom helpen we mensen afhankelijk van de nood waarin ze zitten. Onpartijdigheid betekent dat we niet kijken naar factoren zoals ras, overtuiging of nationaliteit wanneer we besluiten wie noodhulp krijgt. We komen in actie bij nood, uitsluitend op basis van die nood.

Een voorbeeld van onpartijdigheid uit Libanon: Onze onderdakteams geven ondersteuning aan kwetsbare Syrische vluchtelingenfamilies. We distribueren materialen waarmee in informele kampen tenten gebouwd of gepareerd kunnen worden. We doen zorgvuldig onderzoek op basis van specifieke criteria, zoals de huidige staat van de tent van het huishouden en of ze onlangs zijn aangekomen van een andere locatie. Dit zorgt ervoor dat de onderdakpakketten terecht komen bij de families die ze het hardst nodig hebben. Onze medewerkers geven ook bijzondere aandacht aan mensen met specifieke noden, zoals ouderen of mensen met beperkingen. Deze mensen worden soms over het hoofd gezien of hebben geen baat bij standaardhulp.

Medair dient vanuit een christelijke overtuiging mensen die getroffen zijn door een crisis, maar onpartijdigheid betekent dat we mensen helpen ongeacht hun geloof. Onze lokale medewerkers in het Midden-Oosten weerspiegelen de religieuze diversiteit van de gemeenschappen waarin we werken. We geven hulp zonder een bepaalde geloofsovertuiging op te leggen.

Neutraal

Neutraliteit betekent dat Medair geen partij kiest in een gewapend conflict of een ander geschil.

Families die noodhulp nodig hebben, zitten vaak in situaties van gewapend conflict. De gewapende partijen moeten het vertrouwen hebben dat noodhulporganisaties zoals Medair alleen aanwezig zijn om burgers in nood te helpen. Alleen zo kunnen noodhulporganisaties toegang krijgen tot de families in nood. Als neutrale organisatie willen we op geen enkele manier invloed uitoefenen op het conflict. We willen hulp bieden aan kwetsbare families, ongeacht wie in dat gebied de macht heeft.

Net als veel andere landenprogramma’s heeft Medair een strikt ‘geen wapens aan boord’ beleid voor voertuigen en locaties. Medair maakt geen gebruik van gewapende geleides of bewakers. Door ons duidelijk te onderscheiden van de verschillende gewapende actoren om ons heen, laten we zien dat we alleen aanwezig zijn om mensen in nood hulp te bieden.

Onafhankelijk

Als onafhankelijke organisatie willen en kunnen we niet handelen als instrument van buitenlands regeringsbeleid.

Naast giften van particuliere donateurs krijgt Medair middelen van instellingen, zoals de noodhulpafdelingen van regeringen of intergouvernementele verbanden. Dat we zowel van particulieren als instellingen middelen ontvangen, stelt ons in staat om zo veel mogelijk mensen te helpen. We beoordelen overheidsdonoren zorgvuldig om er zeker van te zijn dat ze ons de ruimte laten om de noodhulpprincipes te hanteren en geen ongewenste invloed uitoefenen op ons werk of aan wie we hulp bieden. Om onze medewerkers toegang te laten houden tot mensen in nood, moeten alle partijen in de gebieden waar we werken erop kunnen vertrouwen dat Medair niet namens een overheid werkt en alleen aanwezig is om families in nood te helpen.

In delen van het Midden-Oosten betekent het onafhankelijkheidsprincipe dat Medair soms geen overheidslogo’s gebruikt op locaties en voertuigen, omdat dit de onterechte suggestie kan wekken dat we het buitenlandse beleid van die regering goedkeuren. Tegelijkertijd blijven we transparant over wie ons financiert. Logo’s achterwege laten kan in sommige gebieden nodig zijn, als er sterke emoties zijn rondom bepaalde landen.

Onafhankelijkheid betekent ook dat Medair de mensen in de grootste nood voorrang geeft, ongeacht hoe anderen hun status inschatten (bijvoorbeeld als vluchteling of ontheemde). In sommige gevallen doen plaatselijke autoriteiten aanbevelingen over welke gemeenschappen of personen hulp nodig hebben. Maar onafhankelijkheid betekent dat Medair ook zijn eigen onderzoek doet om de noden vast te stellen, voordat de hulp geboden wordt.

Kortom, de noodhulpprincipes dienen om mensen hulp te bieden uitsluitend op basis van het feit dat ze in nood zijn en om ons te onderscheiden van gewapende partijen en overheden. Deze grondbeginselen leiden ons werk en maken het mogelijk dat we toegang krijgen tot mensen in nood. Ze vormen een fundamenteel aspect van hoe we noodhulp bieden aan door een crisis getroffen families.

U kunt hierover meer lezen in Humanitarian Ethics: A Guide to the Morality of Aid in War and Disaster, door Hugo Slim.

CHECK OUR LATEST STORIES