Verhalen

Crisis in Syrië: waarom mentale gezondheid een prioriteit moet zijn

Medair collega’s en Syrische vrouwen doen een oefening als onderdeel van een psychosociale ondersteuningssessie. 
Psychosociale nood onder vluchtelingen is één van de meest vergeten behoeften. Mentale wonden zijn vaak onzichtbaar. Tijd alleen kan trauma’s niet genezen en wanneer mensen niet meer worden blootgesteld aan het gevaar dat hen dwong te vluchten, wordt er te vaak vanuitgegaan dat de psychische pijn ook verdwenen is. Tijd kan de pijn iets verzachten, maar de wonden verdwijnen meestal niet. Sterker nog, de ontheemding, de stress die het dagelijks overleven met zich meebrengt, de onzekerheid over de toekomst, het nieuws van het overlijden van geliefden in hun thuisland, dragen allemaal bij aan de psychologische tol van degenen die al zwaar getroffen zijn door het trauma van de oorlog.

Geestelijke gezondheidsproblemen gaan vaak gepaard met een stigma. Dit weerhoudt mensen ervan om hulp te zoeken. Een Syrische vrouw die deelnam aan één van Medair’s psychosociale ondersteuningssessies zei hierover: “Ik wil niet dat mensen weten dat ik hierheen kom. Ze zullen denken dat ik te zwak ben en dat ik mijn tijd besteed aan zaken die niet belangrijk zijn, in plaats van me te richten op hoe ik aan voedsel voor mijn kinderen kan komen of geld kan vinden om ze naar school te sturen.”

Wereldwijd zal ongeveer één op de vier mensen op een bepaald moment in hun leven te maken krijgen met psychische problemen. In lage- and middeninkomenslanden ontvangen volgens de Wereldgezondheidsorganisatie meer dan 75 procent van de mensen met psychische problemen geen behandeling. Hieronder vallen veel slachtoffers van humanitaire crisissituaties. Ondanks de hoge mentale nood worden mensen in crisisgebieden vaak onevenredig geraakt door het gebrek aan toegang tot psychosociale en geestelijke gezondheidszorg. Stigmatisering, een tekort aan specialisten en een lage kwaliteit of afwezigheid van zorg dragen bij aan de enorme kloof in de geestelijke gezondheidszorg.
Mariam, een Syrische moeder, laat een pop zien die ze tijdens een psychosociale ondersteuningssessie in Libanon heeft gemaakt.Tijdens de sessie kunnen de deelnemers iets van hun verhaal met elkaar delen aan de hand van het voorwerp dat zij gemaakt hebben.
Door geestelijke gezondheid en psychosociale steun te integreren in noodhulpactiviteiten kan de humanitaire gemeenschap mensen helpen het hoofd te bieden aan de psychische gevolgen van trauma’s en dagelijkse stress en tegelijkertijd de veerkracht van de vluchtelingengemeenschap als geheel vergroten. Het versterken van gemeenschappen kan bijvoorbeeld gedaan worden door het organiseren van sportactiviteiten voor kinderen en jongeren, het opzetten van speciaal ontworpen “kindvriendelijke ruimten” en het organiseren van steungroepen voor vrouwen. Sommige mensen hebben behoefte aan meer gerichte zorg en zij kunnen baat hebben bij deelname aan een psychosociale lotgenotengroep. Een Syrische vrouw die deel uitmaakt van een Medair lotgenotengroep in Libanon zei: “Jullie sessies geven me de kans om te delen en verwerken wat ik heb meegemaakt. Het herinnert me er ook aan dat we dit samen doen. Ik ben niet alleen. Veel andere vrouwen hebben te maken gehad met dezelfde ontberingen als ik.”
Als humanitaire gemeenschap mogen we de mentale gezondheid en het psychosociale welzijn van de mensen in nood niet negeren. Het bieden van schoon drinkwater, gezondheidszorg en veilig onderdak aan vluchtelingen en de vele anderen in nood is niet genoeg. We moeten ook zoeken naar manieren om de gebroken geest van mensen te herstellen en hun emotionele veerkracht te vergroten.

We mogen de Syrische vluchtelingen en de miljoenen andere ontheemden niet aan hun lot overlaten. Net als Rashid’s familie worden talloze Syriërs elke dag blootgesteld aan traumatische ervaringen en kinderen groeien op in zeer stressvolle situaties. Mensen zijn ongelooflijk veerkrachtig en in staat om weer op hun eigen benen te staan. Maar wanneer de geweren zwijgen en er geen schoten meer klinken, zullen de emotionele wonden niet van de een op de andere dag genezen. De humanitaire gemeenschap heeft de verantwoordelijkheid om Syrische vluchtelingen te ondersteunen in het genezingsproces. De tijd om actie te ondernemen is nu.

Een geredigeerde versie van dit artikel is gepubliceerd in het Reformatorisch Dagblad.

We cannot fail the Syrian refugees and the millions of others forcibly displaced. Like Rashid’s family, many Syrians are exposed to traumatic stress every day and children are growing up with high levels of stress and trauma. People are incredibly resilient and capable of getting back on their feet. But when the guns fall silent, the emotional wounds will still be there and may prevent people from recovering and rebuilding their lives. The humanitarian community needs to stand with them and help them heal. The time to act is now.

Parts of this article have been published by the Church of England newspaper.

LAATSTE NIEUWS